Makarsankranti 2023:जाणून घ्या मकरसंक्रांतीचे वैज्ञानिक,पौराणिक आणि भौगोलिक कारण!
सूर्याच्या एका राशीतून दुसऱ्या राशीकडे जाणाऱ्या हालचालीला संक्रांती म्हणतात. सौर महिना म्हणजे एक संक्रांती ते दुसरी संक्रांती दरम्यानचा काळ. जरी 12 सूर्य संक्रांत आहेत, परंतु या चार संक्रांतांपैकी मेष, कर्क, तूळ, मकर संक्रांत महत्त्वाच्या आहेत. मकर संक्रांतीच्या तुमचे वय ४० वर अ शुभ मुहूर्तावर स्नान, दान आणि पुण्य या शुभ मुहूर्ताला विशेष महत्त्व आहे.
मकर संक्रांतीच्या शुभ मुहूर्तावर गूळ आणि तीळ टाकून नर्मदेत स्नान केल्याने फायदा होतो. यानंतर दानसंक्रांतीत गूळ, तेल, घोंगडी, फळे, छत्री इत्यादी दान केल्याने लाभ होतो व पुण्य प्राप्त होते. 14 जानेवारी हा असा दिवस आहे जेव्हा पृथ्वीवर चांगले दिवस सुरू होतात. कारण सूर्य दक्षिणेऐवजी उत्तरेकडे सरकू लागतो. जोपर्यंत सूर्य पूर्वेकडून दक्षिणेकडे सरकतो तोपर्यंत त्याच्या किरणांचा प्रभाव वाईट मानला जातो, परंतु जेव्हा तो पूर्वेकडून उत्तरेकडे जाऊ लागतो तेव्हा त्याची किरणं आरोग्य आणि शांतता वाढवतात.
मकरसंक्रांती 2023: मकरसंक्रांतीला या 4 गोष्टींशिवाय तुमचे दान अपूर्ण आहे.
हिंदू धर्मात महिन्याचे दोन पक्षांमध्ये विभाजन केले जाते: कृष्ण पक्ष आणि शुक्ल पक्ष. त्याचप्रमाणे वर्षाचेही उत्तरायण आणि दक्षिणायन या दोन अयनांमध्ये विभाजन केले जाते. दोन्ही एकत्र केले तर एक वर्ष पूर्ण होते. मकर संक्रांतीच्या दिवसापासून सूर्याची उत्तरायण चालना सुरू होते, म्हणून मकर संक्रांतीला उत्तरायण असेही म्हणतात.
असे मानले जाते की भगवान सूर्य स्वतः आपल्या पुत्र शनिदेवाला त्यांच्या घरी भेट देतात आणि शनि मकर राशीचा स्वामी आहे. म्हणूनच हा दिवस मकर संक्रांत म्हणून ओळखला जातो. या दिवशी पवित्र गंगा नदी पृथ्वीवर अवतरली, म्हणून मकर संक्रांतीचा सणही साजरा केला जातो.
महाभारतात पितामह भीष्मांनी सूर्योदयानंतरच स्वेच्छेने शरीराचा त्याग केला होता. याचे कारण असे की उत्तरायणात शरीर सोडणारे आत्मे काही काळासाठी देवलोकात जातात किंवा ते आत्मे पुनर्जन्माच्या चक्रातून मुक्त होतात. दक्षिणायन करताना, शरीर सोडल्यानंतर, आत्म्याला बराच काळ अंधाराचा सामना करावा लागू शकतो.
उत्तरायणाचे महत्त्व सांगताना खुद्द भगवान श्रीकृष्णांनी सांगितले आहे की, उत्तरायणाच्या ६ महिन्यांच्या शुभ कालावधीत जेव्हा सूर्यदेव उत्तरायण असते आणि पृथ्वी तेजस्वी राहते, तेव्हा या प्रकाशात शरीराचा त्याग केल्याने मनुष्याचा पुनर्जन्म होत नाही. आणि अशा प्रकारे लोक थेट ब्रह्म प्राप्त करतात. याउलट जेव्हा सूर्य दक्षिणायनात असतो आणि पृथ्वी अंधारात असते, तेव्हा या अंधारात शरीर सोडल्यावर पुन्हा जन्म घ्यावा लागतो.
यंदा देशात गव्हाचे बंपर उत्पादन, पेरणीत उत्तर प्रदेश ठरला नंबर वन तर महाराष्ट्र नंबर दोनला, वाचा इतर राज्यांची अवस्था
या सणावर पतंग उडवण्याची परंपरा अनेक ठिकाणी प्रचलित आहे.
पतंग उडवण्यामागील धार्मिक कारण म्हणजे श्री राम देखील पतंग उडवतात. मकर संक्रांती ही गुजरात आणि सौराष्ट्रमध्ये अनेक दिवसांची सुट्टी असते आणि हा दिवस भारतातील इतर राज्यांपेक्षा येथे अधिक उत्साहाने साजरा केला जातो.
मकर संक्रांतीच्या दिवशी नदी स्नान आणि दानाचे महत्त्व
: पद्मपुराणानुसार सूर्याच्या उत्तरायणाच्या दिवशी म्हणजेच मकरसंक्रांतीच्या दिवशी दान करण्याचे खूप महत्त्व आहे. मकर संक्रांतीच्या दिवशी सूर्योदयापूर्वी स्नान करावे. असे केल्याने दहा हजार गाईंचे फळ मिळते. या दिवशी लोकरीचे कपडे, चादरी, तीळ आणि गुळापासून बनवलेले पदार्थ आणि खिचडी दान केल्याने सूर्य आणि शनिदेवाची आशीर्वाद प्राप्त होते. तसे तर सूर्याच्या उत्तरायण महिन्यात कोणत्याही तीर्थक्षेत्रात, नदीत, समुद्रात स्नान करून दानधर्म करून दुःखातून मुक्ती मिळते, परंतु प्रयागराज संगमात स्नान केल्याने मोक्ष प्राप्त होतो.
संक्रांती आणि आरोग्य : पौष महिन्यातील थंडीमुळे आपल्या शरीराला अनेक प्रकारचे आजार जडतात, ज्याची आपल्याला जाणीव नसते आणि या ऋतूत त्वचाही कोरडी होते. म्हणूनच जेव्हा सूर्य उत्तरायण असतो तेव्हा त्याची किरणे आपल्या शरीरासाठी औषधाचे काम करतात आणि पतंग उडवताना आपले शरीर थेट सूर्याच्या किरणांच्या संपर्कात येते, ज्यामुळे आपल्याला माहित नसलेले अनेक शारीरिक रोग आपोआप नष्ट होतात.