‘रेबीज’ वर आता ‘लसही’ चालेना!

कुत्रा चावण्याच्या वाढत्या घटनांमुळे देशभरात रेबीज विषाणूची चिंता वाढली आहे . केरळच्या आरोग्य विभागाच्या म्हणण्यानुसार, गेल्या वर्षीच्या २.२१ लाखांच्या तुलनेत यावर्षी कुत्रा चावण्याच्या घटना दोन लाखांच्या जवळपास पोहोचल्या आहेत आणि २८ ऑगस्ट २०२२ पर्यंत या वर्षी रेबीजमुळे १९ जणांचा मृत्यू झाला आहे. मृत्युमुखी पडलेल्यांमध्ये पलक्कड जिल्ह्यातील 19 वर्षीय महाविद्यालयीन विद्यार्थ्याचा समावेश आहे ज्याचा लसीकरण करूनही या आजाराने मृत्यू झाला.
गाझियाबादमधील हाऊसिंग सोसायटीच्या लिफ्टमध्ये शाळेत जाणाऱ्या एका मुलाला कुत्र्याने चावा घेतला तेव्हा तो वेदनेने करपत होता, पण कुत्र्याचा मालक मूक प्रेक्षक म्हणून उभा होता. गाझियाबादनंतर आता नोएडाच्या सोसायटी लिफ्टमध्ये कुत्र्याने केलेल्या हल्ल्याचा व्हिडिओ समोर आला आहे. जर्मन शेफर्ड कुत्र्याने लिफ्टमधील डिलिव्हरी बॉयवर हल्ला केला. कुत्र्याने चावा घेतल्याने डिलिव्हरी बॉय लिफ्टमध्ये पडला.

ब्रिटनच्या महाराणी एलिझाबेथ द्वितीयचे भारताशी कसे होते संबंध ?

भारतात कुत्रा चावणाऱ्यांची अंदाजे संख्या दरवर्षी 17.4 दशलक्ष आहे, ज्यामुळे दरवर्षी मानवी रेबीजची अंदाजे 18,000-20,000 प्रकरणे नोंदवली जातात. देशात रेबीज आजाराबाबत जनजागृतीचा अभाव आहे आणि त्यामुळे सर्वाधिक मृत्यू ग्रामीण भागात होतात.

रेबीज व्हायरस मृत्यू
जनरल फिजिशियन आणि संसर्गजन्य रोग विशेषज्ञ डॉ हेमलता अरोरा यांनी स्पष्ट केले की एकदा रेबीजचा संसर्ग झाल्यास, प्रभावी उपचार न केल्यास मृत्यू होतो. “जेव्हा एखाद्या व्यक्तीला पाळीव प्राणी चावतो तेव्हा पहिल्या दोन ते तीन दिवसात उपचार घेणे चांगले आहे,” तो म्हणाला.

“यामध्ये विषाणूविरूद्ध लसीकरण समाविष्ट आहे आणि कधीकधी जेव्हा जखम खोल असते तेव्हा आम्ही उपचारांमध्ये इम्युनोग्लोबुलिन लस समाविष्ट करतो. ही लस (लस) एक तयार प्रतिपिंड आहे जी जखमेवर लावली जाते.”

रेबीजवरील लस ‘फूल प्रूफ’ नाहीत

हा विषाणू प्राणघातक असल्याने, मेयो क्लिनिकच्या मते, “तुम्हाला रेबीजची लागण झाली असण्याची शक्यता असल्यास, तुम्हाला संसर्ग टाळण्यासाठी शॉट्सची मालिका घ्यावी. रेबीजची लस तुमच्या हातामध्ये इंजेक्शन म्हणून दिली जाते. जर तुम्ही यापूर्वी रेबीजची लस घेतली नसेल, तर तुम्हाला 14 दिवसांत चार इंजेक्शन्स दिली जातील. जर तुम्हाला याआधी रेबीजची लस दिली गेली असेल, तर तुम्हाला पहिल्या तीन दिवसांत दोन इंजेक्शन्स दिली जातील.”

PM Kisan Yojana: PM किसान योजनेच्या वेबसाईटवरून काढला eKYC चा पर्याय, लवकरच रिलीज होणार १२ हप्ता

तथापि, डॉ अरोरा म्हणाले, “यापूर्वीही मृत्यू झाले आहेत. आम्ही असे म्हणू शकत नाही की लसी रेबीजमुळे होणारे मृत्यू निश्चितपणे रोखतील, परंतु असे आढळून आले आहे की ते शरीरात विषाणूचा प्रसार रोखण्यास मदत करते.”

केरळ राज्य सरकारने केंद्रीय आरोग्य मंत्री डॉ मनसुख मांडविया यांना पत्र लिहून केरळमध्ये उपलब्ध असलेल्या रेबीज प्रतिबंधक लसींच्या गुणवत्तेची पुन्हा तपासणी करण्याचे निर्देश दिले आहेत कारण भटक्या कुत्र्याने चावल्यामुळे आणखी एकाचा मृत्यू झाल्याचा दावा करण्यात आला आहे.