2000 च्या नकली नोटेबाबत सरकारने लोकसभेत दिली ‘ही’ माहिती, म्हणाले….

जर तुम्हीही दोन हजार रुपयांच्या बनावट नोटेमुळे चिंतेत असाल तर तुमच्यासाठी दिलासा देणारी बातमी आहे. खरं तर, सरकारने लोकसभेत माहिती दिली आहे की बँकिंग प्रणालीमध्ये 2000 रुपयांच्या बनावट नोटांचे प्रमाण पूर्वीच्या तुलनेत लक्षणीय घटले आहे. सरकारच्या म्हणण्यानुसार, 2018 ते 2020 दरम्यान अशा बनावट नोटांच्या संख्येत वाढ झाली आहे. मात्र, आता तो घसरत चालला आहे. सरकारने ही उत्तरे एका प्रश्नावर दिली ज्यामध्ये 2000 च्या बनावट नोटांची संख्या आणि त्या नियंत्रित करण्याच्या पद्धती विचारण्यात आल्या होत्या.

जर तुम्ही PF मध्ये पैसे जमा केलेत तर जाणून घ्या ई-नॉमिनेशन कसे करतात, अन्यथा पैसे बुडतील

बनावट नोटा यंत्रणेपर्यंत कुठे पोहोचल्या?

वित्त राज्यमंत्री पंकज चौधरी यांनी सभागृहात माहिती दिली की 2021-22 मध्ये देशातील बँकिंग प्रणालीमध्ये 2000 मूल्याच्या 13604 बनावट नोटा पकडण्यात आल्या. जी चलनात असलेल्या सर्व 2000 मूल्याच्या नोटांच्या फक्त 0.00063 टक्के आहे. दिलेल्या उत्तरानुसार, 2018 ते 2020 दरम्यान अशा बनावट नोटांच्या संख्येत वाढ झाली आहे. नॅशनल क्राइम रेकॉर्ड ब्युरोच्या आकडेवारीच्या आधारे मंत्रालयाने दिलेल्या माहितीनुसार, 2018 या वर्षात 54776 बनावट नोटा पकडण्यात आल्या. त्याच वेळी, 2019 मध्ये 90556 नोटा पकडल्या गेल्या. त्याचबरोबर आतापर्यंत एकूण अडीच लाख बनावट नोटा पकडण्यात आल्या आहेत. मिळालेल्या माहितीनुसार, 90 टक्के बनावट नोटांमध्ये सुरक्षेची सर्व चिन्हे होती पण त्यांचा दर्जा अतिशय खराब होता.

पशुसंवर्धन: आजारी पडण्यापूर्वी पशु देतात संकेत, अशी घ्या बाधित पशूंची काळजी

बनावट नोटा रोखण्यासाठी उपाययोजना

अर्थ मंत्रालयाच्या म्हणण्यानुसार, बनावट नोटांचा प्रवाह रोखण्यासाठी सरकार अनेक पावले उचलत आहे. एनआयए अशा सर्व प्रकरणांची चौकशी करत आहे ज्यामध्ये अशा बनावट नोटा वापरल्या गेल्या ज्या ओळखणे फार कठीण होते. एनआयए अशी प्रकरणे आणि तपासाचे निष्कर्ष वेगवेगळ्या सुरक्षा एजन्सींसोबत शेअर करत आहे. एनआयए खोट्या चलनाचा वापर करून दहशतवादी कारवाया केलेल्या प्रकरणांचा तपास करत आहे. यासाठी एनआयएने टेरर फंडिंग आणि फेक करन्सी सेलही स्थापन केला आहे.