रशियाचा ‘खोस्ता २’ ठरणार नवी ‘समस्या’
जग अजूनही कोरोना आणि मंकीपॉक्स सारख्या विषाणूंशी झुंज देत आहे आणि त्याच दरम्यान एक नवीन व्हायरस आला आहे. रशियामध्ये वटवाघळांमध्ये नवीन विषाणूची पुष्टी झाली आहे. हे कोरोनासारखे आहे. शास्त्रज्ञांनी त्याला खोस्ता-2 असे नाव दिले आहे . हा विषाणू वटवाघळांपासून मानवांमध्ये पसरू शकतो आणि नंतर त्याचा मानवी प्रसारही वेगाने होऊ शकतो ही चिंतेची बाब आहे. या विषाणूवर कोणतीही लस उपलब्ध नाही. कोविडच्या लसीपासून बनवलेले अँटीबॉडीज खोस्ता-२ व्हाइसवरही काम करत नाहीत. जर्नल प्लो, पॅथोजेन्समध्ये प्रकाशित झालेल्या अहवालानुसार, जर या विषाणूचा प्रसार मानवांमध्ये सुरू झाला तर त्याचे बरेच नुकसान होऊ शकते.
एकदातरी ‘या’ जागांवर फिरायला जाच!
कोरोना आणि मंकीपॉक्स सारखे विषाणू आले आणि ते मानवांसाठी धोकादायक असल्याचेही आपण गेल्या काही वर्षांपासून पाहत आहोत. कोरोनामुळे आतापर्यंत जगभरात करोडो लोकांचा मृत्यू झाला आहे. मंकीपॉक्स विषाणूची प्रकरणेही सातत्याने समोर येत आहेत. आता कोविड कुटुंबातील खोस्ता विषाणू देखील घाबरत आहे. वॉशिंग्टन स्टेट युनिव्हर्सिटीच्या संशोधकांनी म्हटले आहे की खोस्टा-2 विषाणू मोनोक्लोनल अँटीबॉडीज आणि सीरम या दोन्हींच्या प्रतिकारशक्तीवर हल्ला करतो. तसेच, लसीची प्रतिकारशक्ती त्यावर परिणामकारक नसते. खोस्टा-2 विषाणू SARS-Cov-2 प्रमाणेच मानवांमध्ये प्रवेश करण्याची शक्यता आहे. त्याचे प्रसारण देखील कोविड प्रमाणेच केले जाऊ शकते. सुरुवातीच्या टप्प्यानंतर हा विषाणू झुनोटिक आजार होण्याचा धोकाही असतो.
शास्त्रज्ञांचे म्हणणे आहे की, गेल्या काही वर्षांत कोविड आणि मंकीपॉक्स व्यतिरिक्त अनेक नवीन विषाणू सापडले आहेत, परंतु त्यापैकी एकही मानवांना संक्रमित करत नाही. हाच निष्कर्ष खोस्ता-1 बद्दल काढण्यात आला होता, परंतु खोस्ता-2 मध्ये मानवाला संसर्ग होण्याची क्षमता आहे. कोविडप्रमाणेच ते श्वसनमार्गातूनही पसरू शकते. हा विषाणू वटवाघुळ, रॅकून यांसारख्या वन्य प्राण्यांकडून पसरतो. कोविडबद्दल असेही म्हटले जाते की हा विषाणू वटवाघळांपासून मानवांमध्येही पसरला होता. जरी याची कोणतीही वैज्ञानिक पुष्टी नाही. पण खोस्ता-2 चा संसर्ग मानवांमध्ये सुरू झाला, तर एक नवीन महामारी जगात दार ठोठावू शकते. जगभरात सुरू असलेल्या लसीकरण कार्यक्रमासाठीही हा विषाणू धोकादायक ठरू शकतो.
वटवाघळांपासून मानवांमध्ये पसरण्याचा धोका
एपिडेमियोलॉजिस्ट डॉ. अंशुमन कुमार खोस्टा-2 विषाणूबद्दल सांगतात की, दोन वर्षांपूर्वी रशियामध्येच खोस्टा-1 विषाणू आढळून आला होता. त्यानंतर शास्त्रज्ञांनी त्याचा मानवांमध्ये प्रसार होण्याची शक्यता फेटाळून लावली होती. परंतु अलीकडील संशोधनात असे म्हटले आहे की त्याचा नवीन विषाणू खोस्टा-2 मानवांमध्ये पसरू शकतो. हा विषाणू वटवाघुळांमध्ये आढळून आल्याने त्याचा संसर्ग मानवांमध्येही होण्याचा धोका आहे. कारण मानवांप्रमाणेच वटवाघुळ देखील सस्तन प्राण्यांच्या प्रजातीतील आहे.
तथापि, अद्याप मानवांमध्ये त्याचा संसर्ग झाल्याचे आढळलेले नाही. त्याचे संक्रमण मानवांमध्ये होईल की नाही हे अद्याप माहित नाही. अशा परिस्थितीत हा विषाणू कसा वागतो हे येत्या काळात पाहावे लागेल, परंतु त्याचा प्रसार रोखण्यासाठी कठोर पावले उचलणे आवश्यक आहे. या विषाणूचा प्रसार इतर प्राण्यांमध्ये किंवा मानवांमध्ये होऊ नये यासाठी प्रयत्न करावे लागतील.
फुलांचे भाव: नवरात्रीपूर्वीच फुलांची मागणी वाढली, झेंडूचा भाव 70 रुपये किलोपर्यंत, शेतकऱ्यांच्या चेहऱ्यावर आनंद
काहीही बोलायला खूप लवकर
वरिष्ठ फिजिशियन डॉ कवलजीत सिंग म्हणतात की, या विषाणूबद्दल काहीही सांगणे घाईचे आहे. डॉ. किशोर सांगतात की, कोविडनंतर आजारांवर पाळत ठेवणे खूप वाढले आहे. या कारणास्तव, कोणत्याही नवीन विषाणूचा शोध आता सहजपणे केला जात आहे, परंतु हे आवश्यक नाही की सर्व विषाणू मानवांमध्ये पसरतात. अशा परिस्थितीत या विषाणूवर खूप संशोधन करण्याची गरज आहे.
मात्र, ज्या भागात हा विषाणू आढळला आहे त्या ठिकाणी सर्व पावले उचलणे आवश्यक आहे, जेणेकरून तो स्थानिक पातळीवर पसरू नये.कोणत्याही नवीन विषाणूचे नाव ऐकल्यानंतर लोकांनी घाबरून जाऊ नये असा सल्ला देण्यात आला आहे. फक्त रोगांपासून स्वतःचे संरक्षण करणे आवश्यक आहे. कोणत्याही विषाणू किंवा रोगापासून बचाव करण्यासाठी हाताच्या स्वच्छतेची काळजी घ्या आणि गर्दीच्या ठिकाणी जाणे टाळा. तसेच मास्क लावा.