आता विधानसभेत पूर्ण सन्मान, महाराष्ट्रात उत्तर भारतीयांची सत्ता किती?

महाराष्ट्र विधानसभा निवडणुकीच्या मतदानाची तारीख जसजशी जवळ येत आहे, तसतशी ही लढतही रंजक बनत चालली आहे. अशा स्थितीत महाविकास आघाडी आणि महायुती या दोन्ही आघाड्या आपापली राजकीय समीकरणे मजबूत करण्याचा प्रयत्न करत आहेत. लोकसभा निवडणुकीत उत्तर भारतीय नेत्यांकडे सर्वच पक्षांनी पूर्णपणे दुर्लक्ष करून तिकीट दिले नाही, मात्र विधानसभा निवडणुकीत त्यांचे पूर्ण लक्ष लागले. भाजपच्या नेतृत्वाखालील महायुती आणि काँग्रेसच्या नेतृत्वाखालील महाविकास आघाडीतील घटक पक्षांनी उत्तर भारतीयांना उमेदवारी दिली आहे.

मुंबई परिसरातील जागांवर बहुतांश उत्तर भारतीय आपले नशीब आजमावत आहेत. मुंबईच्या जागांवर सुमारे 14 उत्तर भारतीय उमेदवार वेगवेगळ्या पक्षांकडून निवडणूक लढवत आहेत, ज्यामध्ये काही जागांवर उत्तर भारतीय विरुद्ध उत्तर भारतीय यांच्यातही लढत आहे. त्याचप्रमाणे नवी मुंबई, मालेगाव, औरंगाबाद, भिवंडी आदी भागातील जागांवर उत्तर भारतीय नेतेही निवडणूक लढवत आहेत.

भाजपचे उत्तर भारतीय नेते
संघटनेत सक्रिय असलेले उत्तर भारतीय नेते संजय उपाध्याय यांना भाजपने सर्वात सुरक्षित बोरिवली येथून उमेदवारी दिली आहे. त्यांच्यासमोर उद्धव ठाकरे यांनी शिवसेनेकडून (यूबीटी) संजय भोसले यांना उमेदवारी दिली आहे. वसई विधानसभेतून भाजपने उत्तर भारतीय स्नेहा दुबे पंडित यांना उमेदवारी दिली असून, काँग्रेसने विजय पाटील यांना उमेदवारी दिली आहे. कलिना विधानसभा मतदारसंघातून भाजपने आरपीआय आठवले कोट्यातून उत्तर भारतीय नेते अमरजीत सिंग यांना उमेदवारी दिली आहे. त्यांचा सामना उद्धव सेनेचे विद्यमान आमदार संजय पोतनीस यांच्याशी आहे. त्याचप्रमाणे गोरेगाव मतदारसंघातून हॅट्ट्रिक करण्यासाठी विद्या ठाकूर यांना भाजपने मैदानात उतरवले आहे, जिथे त्यांच्यासमोर उद्धव ठाकरेंच्या शिवसेनेचे समीर देसाई यांचे आव्हान आहे.

उद्धव ठाकरे यांनी महाविकास आघाडीतील मुख्यमंत्री पदावर दिले स्पष्टीकरण

शिंदे यांनीही राजकीय जुगार खेळला आहे
भाजपच्या मित्रपक्ष शिंदे सेनेने माजी खासदार आणि पक्षाचे मुख्य प्रवक्ते संजय निरुपम यांना दिंडोशी मतदारसंघातून उमेदवारी दिली असून त्यांचा सामना उद्धव ठाकरेंच्या शिवसेनेकडून विद्यमान आमदार सुनील प्रभू यांच्याशी आहे. प्रभूची हॅट्ट्रिक रोखण्यासाठी निरुपम शक्य ते सर्व प्रयत्न करत आहेत. उत्तर भारतीय प्राबल्य असलेली जागा असल्याने संजय निरुपम हे मुख्य लढतीत दिसत आहेत. वसईतून बहुजन विकास आघाडीचे हितेंद्र ठाकूर पुन्हा रिंगणात आहेत. याशिवाय प्रकाश आंबेडकरांनी अनेक जागांवर उत्तर भारतीयांना उमेदवारी दिली आहे.

काँग्रेसने उत्तर भारतीय कार्ड खेळले
महाविकास आघाडी आघाडीचे नेतृत्व करणाऱ्या काँग्रेसने उत्तर भारतीय नेते यशवंत जयप्रकाश सिंह यांना चारकोप विधानसभा मतदारसंघातून तिकीट दिले असून, तेथून त्यांना भाजपचे उत्तर भारतीय नेते योगेश सागर यांचे आव्हान आहे. उत्तर भारतीय कार्ड खेळत काँग्रेसने नालासोपारा मतदारसंघात संदीप अमरनाथ पांडे यांना संधी दिली आहे. तेथून भाजपचे राजन नाईक आणि बहुजन विकास आघाडीचे क्षितिज ठाकूर पांडे यांना आव्हान देताना दिसत आहेत.

काँग्रेसने चांदिवलीतून माजी कॅबिनेट मंत्री नसीम खान आणि मालाड पश्चिम मतदारसंघातून आमदार अस्लम शेख यांना पुन्हा संधी दिली आहे. काँग्रेसचे दोन्ही मुस्लिम उमेदवार उत्तर भारतीय आहेत. याशिवाय भिवंडीच्या दोन्ही जागांवर उत्तर भारतीय नेते निवडणूक लढवत आहेत. मालेगावच्या जागेवर ओवेसी आणि सपाने फक्त उत्तर भारतीयाला उमेदवारी दिली आहे.

अजित पवार यांच्या राष्ट्रवादी काँग्रेसने अणुशक्तीनगर मतदारसंघातून सना मलिक यांना उमेदवारी दिली आहे, तर शरद पवार यांच्या राष्ट्रवादी काँग्रेसने फहाद अहमद यांना उमेदवारी दिली आहे. राष्ट्रवादीच्या दोन्ही गटांनी उत्तर भारतीयांना तिकीट दिले आहे. तसेच मानखुर्द नगर विधानसभेत मुस्लिम उत्तर भारतीय आणि मुस्लिम उत्तर भारतीय यांच्यात लढत होत आहे. अणुशक्ती नगरचे आमदार नवाब मलिक हे यावेळी मानखुर्द शिवाजी मतदारसंघातून राष्ट्रवादीच्या तिकिटावर निवडणूक लढवत असून, येथून त्यांना त्यांचे जुने मित्र समाजवादी पक्षाचे आमदार अबू आझमी यांचे आव्हान आहे. तसेच अजित पवार यांच्या राष्ट्रवादीने वांद्रे पूर्व मतदारसंघातून आमदार जिशान सिद्दीकी यांना संधी दिली आहे.

उत्तर भारतीय मतांची राजकीय ताकद
उत्तर प्रदेश, बिहार, मध्य प्रदेशसह अनेक राज्यांतील उत्तर भारतीय मुंबईत राहतात. आता सर्वच राजकीय पक्ष या उत्तर भारतीय मतदारांवर लक्ष ठेवून आहेत. महाराष्ट्रातील सुमारे 40 लाख मतदार उत्तर भारतीय आहेत, जे वेगवेगळ्या जागांवर वाटले गेले आहेत. उत्तर भारतीय, विशेषतः उत्तर प्रदेशातील पूर्वांचलमधील मतदारांचा मुंबई परिसरातील 36 जागांपैकी 22 जागांवर लक्षणीय प्रभाव आहे. यूपी आणि बिहारमधील सुमारे 18 लाख स्थलांतरित आता मुंबईचे मतदार झाले आहेत. कलिना, कुर्ला, दहिसर, चारकोप, कांदिवली-पूर्व, बोरिवली, मागाठाणे, वर्सोवा, गोरेगाव, दिंडोशी, जोगेश्वरी-पूर्व आणि अंधेरी पूर्व यासह अनेक जागांवर त्यांचा प्रभाव अधिक मानला जातो.

महाराष्ट्रात अशी अनेक ठिकाणे आहेत जिथे उत्तर भारतीय मतदारांचा प्रभाव जास्त आहे. यामध्ये मुंबई, नवी मुंबई, ठाणे, कल्याण, पुणे, नागपूर, कोल्हापूर, अकोला, औरंगाबादचा समावेश आहे, जिथे उत्तर भारतीयांची मते निकालावर प्रभाव टाकण्याच्या स्थितीत आहेत. यातील बहुतांश मतदार येथे रोजगारासाठी आले आहेत. शिवसेना, मनसे, बहुजन विकास आघाडी या पक्षांनी मांडलेल्या स्थानिक प्रश्नांऐवजी राष्ट्रीय पक्षांना त्यांची पहिली पसंती असल्याचे मानले जाते.

महाराष्ट्रातील उत्तर भारतीय मतदार एकेकाळी काँग्रेसला पारंपरिक समजत. उत्तर भारतीयांनी काँग्रेस सोडल्यापासून ती सत्तेपासून दूर आहे. आता उत्तर भारतीय भाजपच्या पाठीशी उभे आहेत, पण भाजपही विशेष लक्ष देत नाही. लोकसभा निवडणुकीत एकाही उत्तर भारतीयाला उमेदवारी न दिल्याने उत्तर भारतीय मतदार भाजपपासून दुरावले. याचा फायदा काँग्रेसच्या नेतृत्वाखालील महाविकास आघाडीला झाला आहे. अशा परिस्थितीत उत्तर भारतीय मतांना आकर्षित करण्यासाठी राजकीय पक्षांनी विधानसभा निवडणुकीत चांगलीच तिकिटे दिली आहेत.

कृपाशंकर सिंह, संजय निरुपम, राजहंस सिंह या नेत्यांनी काँग्रेस सोडल्यामुळे पक्षाचे मोठे नुकसान झाले आहे. अशा परिस्थितीत काँग्रेसमधील उत्तर भारतीय नेतृत्व पूर्णपणे नसीम खान यांच्यावर विसावले आहे, त्यांच्याशिवाय दुसरा कोणताही मोठा चेहरा नाही. मुंबई काँग्रेसचे कोषाध्यक्ष संदीप शुक्ला, अवनीश सिंग, डॉ.किशोर सिंग, अभय चौबे, अखिलेश यादव असे तरुण चेहरेही समाजात सक्रिय आहेत. उत्तर भारतीयांशिवाय मुंबईत आपली राजकीय नाडी विरघळणार नाही, हे उद्धव ठाकरेंनाही चांगलेच कळले आहे. अशा स्थितीत उद्धव छावणी प्रवक्ते आनंद दुबे यांना उत्तर भारतीय चेहरा म्हणून प्रोजेक्ट करत आहे.