शिवरायांचा पुतळा कसा पडला? तज्ज्ञांनी केला मोठा खुलासा

शिवाजी महाराजांचा पुतळा: महाराष्ट्रातील सिंधुदुर्ग येथील छत्रपती शिवाजी महाराजांचा पुतळा पडण्यामागे गंजलेले नट आणि बोल्ट असण्याची शक्यता आहे. एका स्ट्रक्चरल इंजिनीअरने ही माहिती दिली. एका सल्लागार कंपनीशी संबंधित स्ट्रक्चरल अभियंता अमरेश कुमार यांनी सांगितले की, पुतळ्याचे ‘घुटने’, जेथे संपूर्ण संरचनेचे वजन असते, ते स्थिरतेसाठी सर्वात महत्वाचे आहेत आणि त्यामुळे डिझाइनच्या टप्प्यावर विशेष लक्ष देणे आवश्यक आहे.

सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील किनारपट्टीवरील राजकोट किल्ल्यावरील मराठा योद्धा छत्रपती शिवाजी महाराज यांचा 35 फूट उंच पुतळा गेल्या सोमवारी दुपारी कोसळला. भारतीय नौदलाने बांधलेल्या या पुतळ्याचे सुमारे नऊ महिन्यांपूर्वी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते अनावरण करण्यात आले.

45 किलोमीटर प्रतितास वेगाने वाहणाऱ्या वाऱ्यांमुळे मूर्ती कोसळल्याचा दावा अधिकाऱ्यांनी केला आहे, तर भारतीय मानक ब्युरोनुसार, रचना करताना वाऱ्याचा वेग यापेक्षा तीनपट जास्त आहे.

बाई रुळावर अडकली आणि अवघ्या अर्ध्या सेकंदात

शिवाजीचा पुतळा कसा पडला?
कुमार म्हणाले, “या पुतळ्याच्या बाबतीत, वजन किंवा हवामान यासारख्या बाह्य घटकांमुळे समस्या निर्माण झाल्या नाहीत. PWD अहवालात म्हटल्याप्रमाणे, नट आणि बोल्ट गंजल्यामुळे पुतळ्याच्या आतील स्टील फ्रेम सामग्री कमकुवत झाल्यामुळे हे घडले असावे.

20 ऑगस्ट रोजी, महाराष्ट्र सार्वजनिक बांधकाम विभागाच्या (PWD) सहाय्यक अभियंत्याने नौदल कमांडर अभिषेक कारभारी, क्षेत्र किनारी सुरक्षा अधिकारी आणि क्षेत्र नागरी-लष्करी संपर्क अधिकारी यांना पत्र लिहून पुतळा बसवताना वापरलेले नट आणि बोल्ट असुरक्षित असल्याचे नमूद केले होते. समुद्राचे वारे आणि पावसाच्या संपर्कामुळे ते गंजत होते.

पुतळ्याच्या चौकटीतील ‘स्टील मेंबर्स’ तसेच नट आणि बोल्ट पेंटिंग करून जतन करावेत, अशी शिफारस त्यांनी केली. हे विशेषतः किनारपट्टीच्या भागात केले पाहिजे जेथे हवेत आर्द्रता आणि मीठ आहे, ज्यामुळे गंजण्याची समस्या उद्भवते. विशेषत: पुतळा बसवण्यापूर्वी त्या ठिकाणी नियमित तपासणी करणे आवश्यक असल्याचे त्यांनी सुचवले.

पंढरपूरमध्ये पालखी महामार्ग बनणार विकासाचे मार्ग…

शिवाजीचा पुतळा पडण्याची घटना गेल्या वर्षी जूनमध्ये ओडिशातील बिरसा मुंडा हॉकी स्टेडियम आणि राउरकेला विमानतळाजवळील ४० फूट उंच पुतळ्याच्या पडझडीशी मिळतीजुळती आहे. दोन्ही पुतळे ‘अंकल’ भागातून पडले.

शिवाजी महाराजांचा पुतळा पाडल्याप्रकरणी स्ट्रक्चरल इंजिनीअर चेतन पाटील यांच्यावर गुन्हा दाखल करण्यात आला आहे. पुतळा बनवण्यासाठी आपण ‘स्ट्रक्चरल कन्सल्टंट’ नसल्याचा दावा त्यांनी केला आहे. तो म्हणाला, “माझा त्याच्याशी काही संबंध नाही.” ज्यासाठी माझी नियुक्ती करण्यात आली होती, त्या कामासाठी माझ्याकडे कोणतीही वर्क ऑर्डर नव्हती. हे काम ठाणे येथील एका फर्मला देण्यात आले होते. ज्या प्लॅटफॉर्मवर पुतळा बनवला जात होता, त्याच व्यासपीठावर मला काम करण्यास सांगितले.

पाटील यांच्या नावाचा एफआयआरमध्ये कलाकार जयदीप आपटेसह उल्लेख आहे. ‘एबीपी माझा’ या मराठी वाहिनीशी दूरध्वनीवरून बोलताना पाटील म्हणाले की, त्यांनी सार्वजनिक बांधकाम विभागामार्फत (पीडब्ल्यूडी) स्टेजचे डिझाइन भारतीय नौदलाकडे सादर केले असून त्यांचा पुतळ्याशी काहीही संबंध नाही. पाटील हे वाहिनीला सांगताना ऐकू येतात, “ठाणेस्थित कंपनीने पुतळ्याशी संबंधित काम केले.”

Latest:

• जनावरांचे दूध उत्पादन वाढवण्यासाठी CSV-32 हा सर्वोत्तम चारा आहे, अशा प्रकारे त्याची लागवड करता येते.
• महाराष्ट्र : बॅटरीवर चालणाऱ्या स्प्रे पंपांवर सरकार देत आहे 100% टक्के सबसिडी, जाणून घ्या अर्ज कसा करावा
• पिव्होट रेन सिस्टीम कोणती आहे ज्याद्वारे शेतकरी कृत्रिम पाऊस पाडू शकतात, तंत्रज्ञान बसवण्यासाठी इतका खर्च येईल
• जन धन योजनेंतर्गत आणखी 3 कोटी खाती उघडली जातील, 66 टक्के खाती ग्रामीण आणि शहरी लोकांची असतील.