मुंबईच्या राजकारणात उत्तर भारतीय मुस्लिमांचे वर्चस्व, 2024 मध्येही त्यांचे वर्चस्व कायम राहणार का?

महाराष्ट्र विधानसभा निवडणुकीची औपचारिक घोषणा अद्याप झालेली नसली तरी राजकीय हालचाली जोरात सुरू आहेत. मुंबईच्या राजकारणात उत्तर भारतीय मुस्लिमांचे वर्चस्व अमराठी लोकांचे राजकारण आहे. उत्तर भारतीय मुस्लिमांचे राजकीय वर्चस्व मोडून काढण्यासाठी इतर राज्यांतून आलेल्या मराठी आणि मुस्लिम नेत्यांनी अनेकवेळा प्रयत्न केले, पण आजतागायत त्यांना यश आलेले नाही. यावेळी विधानसभा निवडणुकीतही उत्तर भारतीय मुस्लिम नेते मुंबईतील मुस्लिमबहुल जागांवरून नशीब आजमावत आहेत. अशा परिस्थितीत काँग्रेसपासून राष्ट्रवादी आणि सपापर्यंत किती उत्तर भारतीय मुस्लिमांना उमेदवारी दिली जाते हे पाहायचे आहे.

महाराष्ट्रात 12 टक्के मुस्लिम मतदार आहेत, ज्यांच्याकडे निवडणुकीच्या मैदानात राजकीय खेळ करण्याची किंवा तोडण्याची ताकद आहे. उत्तर कोकण, मराठवाडा, पश्चिम विदर्भ आणि मुंबई या भागातील सुमारे 40 ते 45 विधानसभा जागांवर महत्त्वाची भूमिका बजावते. 2019 च्या निवडणुकीत 10 मुस्लिम आमदार विजयी झाले, त्यापैकी 6 आमदार मुंबई भागातील आहेत. यातूनच मुंबईतील मुस्लिम राजकारण समजू शकते आणि 2024 मध्येही उत्तर भारतीय मुस्लिम या सहा जागांवर लढण्याचा प्रयत्न करत आहेत.

2024 च्या विधानसभा निवडणुकीच्या जागा आणि उमेदवारांबाबत राजकीय पक्षांमध्ये सतत विचारमंथन आणि बैठका सुरू आहेत. अशा स्थितीत मुंबईतील 36 जागांपैकी किती जागांवर राजकीय पक्ष मुस्लिम चेहरे निवडणुकीच्या मैदानात उतरवणार याकडे सर्वांचे लक्ष लागले आहे. राज्यात सत्तेत असलेला भाजप आणि मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांच्या शिवसेनेला मुंबईतील कोणत्याही जागेवर मुस्लिम उमेदवाराला तिकीट मिळण्याची शक्यता कमी असली तरी अजित पवारांच्या राष्ट्रवादी काँग्रेसकडून दोन ते तीन जागांवर मुस्लिम उमेदवार उभे करण्याचा प्रयत्न केला जाऊ शकतो.

दिवाळीपूर्वी या 5 गोष्टी घरातून काढून टाका, दारिद्र्य होईल दूर, लक्ष्मीची राहील कृपा !

अजित पवार यांच्या पक्षातील तिन्ही मुस्लिम उत्तर भारतीय
अजित पवार यांच्या पक्षाकडून मुंबईतून निवडणूक लढविण्याची चर्चा ज्या तीन मुस्लिमांमध्ये आहे, ते तिघेही उत्तर भारतीय मुस्लिम चेहरे आहेत. माजी मंत्री बाबा सिद्दीकी यांचा मुलगा झीशान वांद्रे पश्चिम विधानसभा मतदारसंघातून अजित पवार यांच्या राष्ट्रवादी काँग्रेसकडून उमेदवारी करू शकतो. याशिवाय अणुशक्ती नगर मतदारसंघाचे आमदार नवाब मलिक हे यावेळी मानखुर्द शिवाजी नगर मतदारसंघातून निवडणूक लढवू शकतात. नवाब मलिक त्यांची मुलगी सना मलिक यांना अणुशक्ती नगर मतदारसंघातून उमेदवारी देण्याच्या तयारीत आहेत. झीशान हा बिहारचा तर नवाब मलिक हा उत्तर प्रदेशातून येऊन मुंबईत स्थायिक झाला आहे.

त्याचबरोबर काँग्रेस आणि शरद पॉवर यांच्या राष्ट्रवादीपासून समाजवादी पक्षापर्यंत उत्तर भारतातील मुस्लिमांना तिकीट देण्याची बाजी लावली जाऊ शकते. मुंबईतून विजयी झालेल्या तीनही मुस्लिम आमदारांना काँग्रेस पुन्हा उमेदवारी देऊ शकते. उत्तर भारतीय मुस्लिम चेहरा म्हणून काँग्रेस पुन्हा एकदा चांदिवली मतदारसंघातून नसीम खान आणि मालाडमधून अस्लम शेख यांना उमेदवारी देऊ शकते. याशिवाय गुजरातमधून आलेल्या मुंबादेवीतून काँग्रेस पुन्हा अमीन पटेल यांना तिकीट देऊ शकते. अशाप्रकारे मुंबईतील तीन जागांपैकी काँग्रेस दोन उत्तर भारतीय आणि एका बिगर उत्तर भारतीय जागेवर बाजी मारणार आहे.

सरकारकडून गरिबांना दसऱ्याची भेट, देशात 2028 पर्यंत मोफत तांदूळ मिळणार आहे

सपाचे संपूर्ण राजकारण उत्तर भारतीय मुस्लिमांवर अवलंबून आहे.
सपाचे संपूर्ण राजकारण फक्त उत्तर भारतीय मुस्लिमांवर अवलंबून आहे. विद्यमान आमदार अबू असीम आझमी हे स्वत: मानखुर्द शिवाजी नगर विधानसभा मतदारसंघातून निवडणूक लढवणार असून चित्रपट अभिनेत्री स्वरा भास्करचे पती फहाद अहमद यांना अनुशक्ती नगर मतदारसंघातून उमेदवारी दिली जाऊ शकते. याशिवाय सपा मुंबईबाहेर भिवंडी आणि मालेगावच्या जागांवर उत्तर भारतीय मुस्लिम उमेदवार उभे करण्याच्या मनस्थितीत आहे. तसंच असदुद्दीन ओवेसी यांची एआयएमआयएमही मुंबईच्या जागांवर मुस्लिमांचा डाव खेळण्याच्या मनस्थितीत आहे.

नवाब मलिक हे पहिल्यांदा सपामधून आमदार म्हणून निवडून आले आणि ते अबू आझमी यांच्या जवळ असायचे, पण नंतर आझमी आणि मलिक यांच्यात इतके वैर निर्माण झाले की दोघेही वर्षानुवर्षे एकमेकांपासून दूर राहिले. मलिक आणि आझमी हे मानखुर्द शिवाजी नगरमधून निवडणूक लढवणार आहेत, तर त्यांच्या मुलीची लढत यूपीमधून आलेल्या फहाद अहमद यांच्यात अणुशक्तीच्या जागेवर होणार आहे. हे चारही नेते उत्तर प्रदेशातील आहेत. फहाद हा बरेलीतील बहेरीचा आहे तर अबू असीम आझमगडचा आहे.

मुंबईतील उत्तर भारतीय मुस्लिमांची राजकीय पकड लक्षात घेता काँग्रेस आणि राष्ट्रवादी काँग्रेस हे सर्व प्रमुख राजकीय पक्ष उत्तर भारतीय मुस्लिम नेतृत्वालाच नव्हे तर सत्तेत आणि संघटनेत महत्त्वाचे स्थान देत आहेत. याशिवाय त्यांना निवडणूक लढवण्याची मुबलक संधी मिळते. तरी. उत्तर भारतीय मुस्लिमांच्या परिस्थितीत कोणताही मोठा बदल झालेला नाही. मुंबईत खान, शेख, आझमी आणि मलिक हे उत्तर प्रदेशचे आहेत. बाबा सिद्दीकी यांना मुस्लिम उत्तर-भारतीय नेत्यांनी स्वीकारले नाही, पण ते बिहारचे आहेत. अमीन पटेल हे गुजराती मुस्लिम आहेत.

राष्ट्रवादी काँग्रेसने प्रसिद्ध वकील माजीद मेमन यांना राज्यसभेवर पाठवून अल्पसंख्याक आयोगाचा लाल दिवा मुनाफ हकीम यांना दिला. मुनाफ हकीम हा राष्ट्रवादीचा मराठी मुस्लिम चेहरा आहे तर माजीद मेमन गुजराती मुस्लिम आहे. उत्तर भारतीय मुस्लिमांच्या वर्चस्वासाठी मराठी मुस्लिमांची बरोबरी नाही. उत्तर भारतीय मुस्लिम लॉबीला राजकीयदृष्ट्या कमकुवत करण्यासाठी अमीन पटेल, युसूफ अब्राहानी आणि हुसेन दलवाई आपली राजकीय युती बनवत आहेत, परंतु आतापर्यंत ते अपयशी ठरले आहेत.

महायुती सरकार प्रवाश्यांच्या पाठीशी

मुंबईतील 70 टक्के मुस्लिम लोकसंख्या उत्तर भारतीय आहे.
मुंबईत राहणाऱ्या मुस्लिमांच्या एकूण लोकसंख्येपैकी सुमारे 70 टक्के लोक उत्तर भारतीय आहेत, उर्वरित 30 टक्के मराठी, दक्षिण भारतीय, गुजराती आणि इतर राज्यातील मुस्लिमांचा समावेश आहे. काँग्रेसने मुंबईतील पाच जागांवर मुस्लिम उमेदवार उभे केले, त्यापैकी चार उत्तर भारतीय चेहरे आहेत. बाबा सिद्दीकी एकेकाळी काँग्रेसचे दिग्गज नेते होते, पण आता ते अजित पवार यांच्या पक्षात दाखल झाले आहेत. नसीम खान, सुहैया अश्रफ आणि सय्यद अहमद, जे मूळचे फैजाबाद जिल्ह्यातील आहेत, हे काँग्रेसचे उत्तर भारतीय चेहरा होते, पण आता अस्लम शेख आणि नसीम अहमद उरले आहेत. अशा परिस्थितीत उत्तर भारतीय मुस्लिम 2024 च्या निवडणुकीत आपला राजकीय वर्चस्व राखू शकतील का हे पाहणे बाकी आहे.