हरियाणात काँग्रेसचा पराभव, जाणून घ्या महाराष्ट्र विधानसभा निवडणुकीत काय धडा दिला

हरियाणा विधानसभा निवडणुकीपूर्वी आणि एक्झिट पोलमध्ये १० वर्षांनंतर काँग्रेसच्या सत्तेत पुनरागमनाचे अंदाज बांधण्यात आले होते. अनेक राजकीय विश्लेषकांनी असा दावा केला होता की, निवडणुकीनंतर काँग्रेसचे सरकार स्थापन होईल आणि भाजपचे सरकार पडेल, परंतु निवडणुकीचे निकाल समोर आल्यावर अंदाज आणि अंदाज पूर्णपणे फोल ठरले आणि हरियाणात तिसऱ्यांदा भाजपचे सरकार स्थापन होत आहे. वेळ

90 विधानसभेच्या जागा असलेल्या हरियाणामध्ये भाजपने 48, काँग्रेसने 37, इंडियन नॅशनल लोकदार 2 आणि अपक्षांनी 3 जागा जिंकल्या आहेत. लोकसभा निवडणुकीत चांगली कामगिरी केल्यानंतर ही निवडणूक काँग्रेससाठी मोठा धक्का मानली जात आहे.

प्रदेश काँग्रेस अध्यक्ष मल्लिकार्जुन खरगे यांच्या नेतृत्वाखाली हरियाणा निवडणुकीच्या निकालांबाबत गुरुवारी काँग्रेसच्या वरिष्ठ नेत्यांसोबत आढावा बैठक घेण्यात आली. या आढावा बैठकीत भूपेंद्र हुड्डा, कुमारी सेलजा आणि रणदीप सुरेजवाला यांसारखे नेते सहभागी झाले नाहीत. पक्षश्रेष्ठींतील गटबाजी, नेत्यांमधील बंडखोरी आणि कलह यामुळे पक्षाला पराभवाला सामोरे जावे लागल्याचे काँग्रेसने मान्य केले.

अजित पवार महायुतीत सामील होण्याबाबत बोलले तेव्हा शरद पवार काय म्हणाले? स्वतःचा केला खुलासा

हरियाणातील पराभवानंतर मित्रपक्षांचे लक्ष्य
मात्र हरियाणातील पराभवानंतर भारतीय आघाडीतील घटक पक्ष ज्या पद्धतीने काँग्रेसच्या मनोवृत्तीवर निशाणा साधत आहेत आणि काँग्रेसच्या अभिमानामुळे हरियाणात पराभव झाल्याचा आरोप केला जात आहे. जम्मू-काश्मीरमध्ये काँग्रेसने नॅशनल कॉन्फरन्ससोबत आघाडी करून निवडणूक लढवली तेव्हा भारत आघाडीचा विजय झाला. काँग्रेसने हरियाणातही मित्रपक्षांसोबत निवडणूक लढवली असती तर अशा पराभवाला सामोरे जावे लागले नसते.

भारतातील युतीचा मित्रपक्ष असलेल्या शिवसेनेचे नेते संजय राऊत यांनीही महाराष्ट्र निवडणुकीबाबत काँग्रेसला धडा देत हरियाणामध्ये जी चूक केली ती महाराष्ट्रात करू नये, असे म्हटले आहे. हरयाणम आणि जम्मू-काश्मीर निवडणुकीनंतर झारखंड आणि महाराष्ट्रात विधानसभा निवडणुका होणार आहेत आणि दोन्ही राज्यांमध्ये काँग्रेसने घटक पक्षांसोबत लोकसभा निवडणूक लढवली होती.

महाराष्ट्रात काँग्रेसची शिवसेना (उद्धव गट) आणि राष्ट्रवादी काँग्रेस (शरद पवार) यांच्याशी युती आहे आणि झारखंडमध्ये काँग्रेस हेमंत सोरेन यांच्या झारखंड मुक्ती मोर्चासोबत आघाडी करून निवडणूक लढवत आहे. मात्र, जागावाटपाबाबत अद्याप कोणताही निर्णय झालेला नाही. जागावाटपाबाबत या पक्षांमध्ये चर्चा सुरू आहे.

मध्य प्रदेश आणि राजस्थानकडून काँग्रेस शिकली नाही
हरियाणाप्रमाणेच काँग्रेसने महाराष्ट्रातही लोकसभा निवडणुकीत चांगली कामगिरी केली आणि 17 पैकी 13 जागा जिंकल्या. मात्र, हरियाणाच्या निकालानंतर काँग्रेस महाराष्ट्राला हलक्यात घेऊ शकत नाही. हरियाणाच्या चुकीपासून काँग्रेसने काही धडा घेणे चांगले. तथापि, हे पूर्ण करण्यापेक्षा सोपे आहे.

गेल्या वर्षी मध्य प्रदेश आणि राजस्थान विधानसभा निवडणुकीत काँग्रेसने केलेल्या कामगिरीतून काही शिकले असते तर हरियाणातील दुर्घटना टाळता आली असती. महाराष्ट्रात हरियाणाची चूक सुधारण्याचा प्रयत्न काँग्रेस करणार का? महाराष्ट्रात काँग्रेस कोणती रणनीती बनवू शकते, ज्याचे चांगले परिणाम होतील ते जाणून घेऊया.

प्रकाश आंबेडकर यांच्या पक्षाने उमेदवारांची दुसरी यादी जाहीर केली, 10 मुस्लिम नेत्यांना दिली संधी

कमलनाथ आणि हुड्डा नाना पटोले झाले
महाराष्ट्रात काँग्रेसला लगाम घालण्याची गरज आहे, जसे माजी मुख्यमंत्री कमलनाथ यांना मध्य प्रदेशात मोकळा हात दिला गेला आणि तिकीट वाटपापासून ते युती करायची की नाही हे सर्व निर्णय ते घेत होते. तसेच हरियाणात माजी मुख्यमंत्री भूपेंद्रसिंह हुड्डा निर्णय घेत होते. मध्य प्रदेशात कमलनाथ आणि हरियाणात भूपेंद्र सिंगू हुड्डा यांच्यामुळे पक्षश्रेष्ठींमध्ये असंतोष निर्माण झाला आणि मोठ्या प्रमाणात गटबाजी निर्माण झाली आणि त्याचा परिणाम सर्वांसमोर आहे. मात्र, महाराष्ट्रातील काँग्रेस नेतृत्व आपले प्रदेशाध्यक्ष नाना पटोले यांना नियंत्रणात ठेवून चांगली कामगिरी करू शकते. निवडणुकीनंतर काँग्रेसला मुख्यमंत्रीपद मिळावे, असे पटोले आणि त्यांचे काही निष्ठावंत सातत्याने सांगत आहेत. 2019 ते 2022 या काळात युतीचे नेतृत्व करणाऱ्या शिवसेनेला यामुळे एकाकी पडू शकते.

जागावाटपाचा महत्त्वाचा निर्णय मुख्यमंत्र्यांसमोर
शिवसेनेचे (UBT) नेते उद्धव ठाकरे निवडणुकीपूर्वी मुख्यमंत्री चेहरा घोषित करण्याची मागणी करत आहेत, मात्र काँग्रेस ते नाकारत आहे. जागावाटपावरूनही वाद सुरू आहे. हरियाणात लोकसभा निवडणूक एकत्र लढूनही काँग्रेसने विधानसभा निवडणुकीत युती करण्याची ‘आप’ची विनंती मान्य केली नाही. परिणामी ‘आप’ने 87 जागा लढवून 1.80 टक्के मते मिळवली. महाराष्ट्रात राष्ट्रवादी काँग्रेस (शरद पवार) आणि शिवसेना (UBT) यांच्याशी काँग्रेस आघाडी असली तरी, वंचित बहुजन आघाडी (VBA) किंवा समाजवादी पक्ष यांसारख्या आणखी काही लहान पक्षांना MVA (महा विकास आघाडी) मध्ये आणण्यासाठी ते गंभीर आहे विचार वंचित बहुजन आघाडीने आतापर्यंत 20 जागांवर उमेदवारांची नावे जाहीर केली आहेत. अगदी जवळच्या स्पर्धेच्या परिस्थितीत, एखाद्याचा थोडासा पाठिंबा देखील मोठा फरक करू शकतो.

महायुती सरकार प्रवाश्यांच्या पाठीशी

बंडखोरांवर नियंत्रण ठेवणे आवश्यक आहे
तिकीट वाटपातील अनियमिततेनंतर हरियाणात मोठा गदारोळ झाला होता. हुड्डा यांनी प्रामुख्याने तिकीट वाटपात महत्त्वाची भूमिका बजावली. त्याने आपल्या निष्ठावंतांना प्रोत्साहन दिले. त्यामुळे काँग्रेसच्या बंडखोरांनी जवळपास प्रत्येक जागेवर अपक्ष म्हणून निवडणूक लढवली. किमान 16 जागांवर काँग्रेस उमेदवारांच्या पराभवात काँग्रेस बंडखोरांचा मोठा वाटा आहे. यातील काही बंडखोरांना समजून घेण्यात ती यशस्वी झाली असती तर कदाचित हे परिणाम घडले नसते. हरियाणातून धडा घेऊन काँग्रेसने महाराष्ट्रात अशी परिस्थिती टाळावी आणि तिकीटवाटप अधिक अपारदर्शक आणि न्याय्य होईल याची काळजी घ्यावी.

प्रत्येक जातीवर लक्ष केंद्रित करा, लवकरच उमेदवारांची घोषणा
हरियाणात काँग्रेस बहुसंख्य मिळवण्यासाठी जाट आणि दलितांच्या मतांवर अवलंबून होती आणि त्यामुळे ती इतर जातींपासून दूर झाली. काँग्रेसने महाराष्ट्रातील संख्यात्मकदृष्ट्या लहान जाती समूह किंवा समुदायांकडे दुर्लक्ष करू नये. मराठा, ब्राह्मण, मुस्लिम किंवा दलित यांसारख्या प्रमुख गटांचा पाठिंबा तसेच त्यांचा पाठिंबा मिळविण्यासाठी सर्वतोपरी प्रयत्न केले पाहिजेत आणि जागावाटप लवकरात लवकर निश्चित केले जावे जेणेकरून उमेदवार निवडणूक प्रचारासाठी अधिक वेळ देऊ शकतील.