छोटी दिवाळी आज, शुभ मुहूर्तापासून ते महत्त्वापर्यंत, येथे पूजेची संपूर्ण पद्धत घ्या जाणून.
छोटी दिवाळी/नरक चतुर्दशी 2024: छोटी दिवाळी हा सण कार्तिक महिन्याच्या कृष्ण पक्षाच्या चतुर्दशीला साजरा केला जातो. छोटी दिवाळीला नरक चौदस, रूप चौदस आणि नरक चतुर्दशी असेही म्हणतात. हा सण धनत्रयोदशीच्या दुसऱ्या दिवशी आणि दिवाळीच्या एक दिवस आधी साजरा केला जातो. दिवाळीच्या 5 दिवसांच्या सणाचा दुसरा दिवस छोटी दिवाळी म्हणून साजरा केला जातो. छोटी दिवाळीचीही स्वतःची खासियत आहे. या दिवशी मृत्यूची देवता मानल्या जाणाऱ्या यमदेवाची पूजा केली जाते.
असे मानले जाते की छोटी दिवाळी किंवा नरक चतुर्दशीच्या दिवशी असे केल्याने कुटुंबातील कोणाचाही अकाली मृत्यू टाळता येतो. या दिवशी यमाची आराधना केल्याने अकाली मृत्यू आणि नरक यापासून मुक्ती मिळते. या दिवशी संध्याकाळी यमदेवाच्या नावाचा दिवा दक्षिण दिशेला लावला जातो, त्याला यम दीपक म्हणतात. यंदा छोटी दिवाळी हा सण आज म्हणजेच ३० ऑक्टोबरला साजरा होणार आहे.
फटाक्यांमुळे होणाऱ्या अपघातांसाठी काही विशेष विमा आहे का, त्यासाठी किती प्रीमियम भरावा लागेल?
छोटी दिवाळी 2024 पूजेसाठी शुभ मुहूर्त
पंचांगानुसार, कार्तिक महिन्याच्या कृष्ण पक्षातील चतुर्दशी तिथी 30 ऑक्टोबर 2024 रोजी दुपारी 1:04 वाजता सुरू होईल आणि दुसऱ्या दिवशी 31 ऑक्टोबर रोजी दुपारी 3:11 वाजता समाप्त होईल. छोटी दिवाळी पूजेचा शुभ मुहूर्त 30 ऑक्टोबर रोजी दुपारी 4:36 ते 6:15 पर्यंत असेल.
छोटी दिवाळीला नरक चतुर्दशी का म्हणतात?
छोटी दिवाळीला नरक चतुर्दशी म्हणण्याशी संबंधित काही पौराणिक कथा आहेत. यातील सर्वात प्रसिद्ध कथा भगवान श्रीकृष्णाशी संबंधित आहे. पौराणिक कथेनुसार, या दिवशी भगवान श्रीकृष्णाने नरकासुर नावाच्या राक्षसाचा वध केला होता, असे मानले जाते. नरकासुराने आपल्या अत्याचाराने तिन्ही जग दुखी केले होते. तो राजांच्या मुली आणि स्त्रियांना पळवून नेत असे. त्याने खगोलीय जगावर हल्ला करून देवतांना कैद केले होते.
कार्तिक महिन्याच्या कृष्ण पक्षातील चतुर्दशी तिथीला भगवान श्रीकृष्णाने नरकासुराचा वध करून देवता आणि सुमारे 16 हजार स्त्रियांना त्याच्या बंदिवासातून मुक्त केले. नरकासुराचा वध आणि त्याच्या कैदेतून हजारो लोकांच्या सुटकेचा उत्सव साजरा करण्यासाठी लोकांनी दिवे लावून आपला आनंद व्यक्त केला. तेव्हापासून छोटी दिवाळी हा सण साजरा केला जातो आणि नरकासुराच्या वधामुळे छोटी दिवाळी ही नरक चतुर्दशी म्हणून ओळखली जाते, असे मानले जाते.
या गावात मारुती गाड्यांना आहे बंदी, गाडी दिसताच लोक करतात तोडफोड… ही कथा राक्षसाशी संबंधित आहे
छोटी दिवाळी पूजा विधी
छोटी दिवाळीला रूप चौदस असेही म्हणतात. या दिवशी सकाळी तिळाचे तेल लावून स्नान केल्याने भगवान श्रीकृष्णाच्या कृपेने सौंदर्य आणि सौंदर्य प्राप्त होते, असे मानले जाते. या दिवशी भगवान श्रीकृष्ण आणि यमदेव यांच्यासोबत हनुमानाचीही पूजा केली जाते. या दिवशी हनुमानजींच्या पूजेचे विशेष महत्त्व मानले जाते. या दिवशी स्नान केल्यानंतर विधीनुसार धूप आणि दिवा लावून हनुमानाची पूजा करावी.
या दिवशी हनुमान चालीसा आणि हनुमानजीची आरती करा, त्यानंतर हनुमानजींना अन्न अर्पण करा. संध्याकाळी घरात दिवा लावावा. असे केल्याने घरात सुख-समृद्धी येते असे मानले जाते. या दिवशी संध्याकाळी घराच्या मुख्य प्रवेशद्वारावर यमाच्या नावाने चार तोंडी पिठाचा दिवा लावला जातो, ज्याला यम दीपक म्हणतात. हा दिवा मुख्य प्रवेशद्वारावर दक्षिण दिशेला लावावा.
राज्यात यावर्षी शेतकऱ्यांची दिवाळी आनंदात
छोटी दिवाळीचे महत्व
छोटी दिवाळी, ज्याला नरक चतुर्दशी असेही म्हणतात, हा हिंदू धर्मातील एक महत्त्वाचा सण आहे. या दिवशी लोक वाईटावर चांगल्याचा विजय साजरा करतात. मान्यतेनुसार या दिवशी भगवान श्रीकृष्णाने नरकासुर नावाच्या राक्षसाचा वध करून तिन्ही जगाला त्याच्या अत्याचारातून मुक्त केले. छोट्या दिवाळीला इतर अनेक कारणांनी महत्त्व आहे. हा दिवस सौंदर्य, वय आणि सामर्थ्य प्राप्त करण्याचा दिवस मानला जातो. या दिवशी अनेक ठिकाणी हनुमान जयंतीचा उत्सवही साजरा केला जातो. लोक त्यांची घरे, दुकाने, व्यवसाय इत्यादी स्वच्छ करतात आणि त्यांना फुलांनी आणि दिव्यांनी सजवतात. दीप प्रज्वलित केल्याने, अंधाराच्या रूपातील दुष्टता दूर होते आणि सर्वांसाठी समृद्धीची कामना केली जाते.
Latest:
- शेतकऱ्यांनी गव्हाच्या पेरणीसाठी या 6 सुधारित वाणांचा वापर करावा, पुसा येथून बियाणे मागवण्यासाठी याप्रमाणे नोंदणी करा
- 750 रुपयांच्या डोसने गाय, म्हैस, वासरू देतील जन्माला ! हे तंत्रज्ञान पशुपालकांसाठी आहे वरदान, वाचा सविस्तर
- तेलबिया अभियानांतर्गत शेतकऱ्यांना मिळणार मोफत बियाणे, २१ राज्यांतील शेतकऱ्यांना योजनेचा लाभ देण्याची तयारी
- ‘भारत’ ब्रँडचा तांदूळ, पीठ आणि डाळींची विक्री पुन्हा सुरू, यावेळी एवढी असेल किंमत
- ICAR ने रब्बीमध्ये HD3388 गव्हाच्या नवीन जातीची पेरणी करण्याचा सल्ला दिला, शेतकऱ्यांना 125 दिवसांत 52 क्विंटल उत्पादन मिळेल.