राष्ट्रपती निवडणुकीत मताचे मूल्य काय आहे ? जाणून घ्या यावेळी खासदारांच्या मतांचे मूल्य का कमी होईल

राष्ट्रपतीपदाची निवडणूक यूपीमधील एका आमदाराला सर्वाधिक २०८ मतं मूल्य आहे. येथे सर्व ४०३आमदारांच्या मतांचे मूल्य ८३८२४ आहे. आमदारांच्या मताचे मूल्य खासदारांच्या मताचे मूल्य ठरवते.

(president election in india 2022) राष्ट्रपती निवडणुकीची चर्चा जोरात सुरू आहे. मुख्य निवडणूक आयुक्तांनी दिलेल्या माहितीनुसार, राष्ट्रपतीपदाच्या निवडणुकीसाठी १८ जुलै रोजी मतदान होणार आहे. त्याच वेळी, राष्ट्रपती निवडणूक २०२२(election commission of india) संदर्भात १५ जून रोजी अधिसूचना जारी केली जाईल. नामांकनाची अंतिम तारीख २९ जून आहे. २१ जुलै रोजी मतमोजणी होणार(president election in india result) असून त्यानंतर देशाचा पुढचा राष्ट्रपती कोण होणार हे स्पष्ट होईल. यावेळी प्रत्येक खासदाराच्या मताचे मूल्य ७०८ वरून ७०० पर्यंत कमी होणार आहे.

देशाच्या प्रथम नागरिक निवडणूक गुप्त पद्धतीने घेतली जाते. म्हणजेच मतदार आपले मत कोणालाही दाखवू शकत नाही. जर मतदारांनी त्यांचे मत कोणाला दाखवले तर त्यांचे मत रद्द केले जाते. कोणी तसे केल्यास त्याचे मत रद्द होते. राष्ट्रपतीपदाच्या निवडणुकीत फक्त बॅलेट पेपरचा वापर केला जातो.

हेही वाचा :- पंतप्रधान नरेंद्र मोदींची मोठी घोषणा ; पुढील दीड वर्षांत 10 लाख लोकांना नोकऱ्या

राष्ट्रपती अप्रत्यक्षपणे निवडला जातो. या निवडणुकीत सर्वसामान्य जनता मतदान करत नाही. राष्ट्रपतींच्या निवडणुकीत राज्यसभेचे निवडून आलेले खासदार, लोकसभेचे निवडून आलेले सदस्य आणि आमदार त्यात मतदान करतात. राष्ट्रपती पदाच्या निवडणुकीबद्दलच्या आजच्या रिपोर्टमध्ये आपण मताच्या मूल्याबद्दल बोलत आहोत. राष्ट्रपती निवडणुकीतील मतांचे मूल्य काय असते आणि यावेळी खासदारांच्या मताचे मूल्य का कमी होईल हे आज आपण जाणून घेऊया.

राष्ट्रपती पदाच्या निवडणुकीत मताचे मूल्य किती असते ?

राज्यघटनेचे कलम 55 अध्यक्षीय निवडणुकीत सदस्याच्या मताचे मूल्य सांगते. त्याचे मूल्य कसे ठरवले जाते हे देखील सांगितले आहे. उदाहरणार्थ, उत्तर प्रदेशातील एका आमदाराचे मत सर्वाधिक २०८ आहे. येथे सर्व 403 आमदारांच्या मतांचे मूल्य 83824 आहे. त्याचप्रमाणे, सिक्कीममध्ये, एका आमदाराचे किमान 7 मत आहे, म्हणजेच येथील एकूण आमदारांच्या मतांचे मूल्य 224 आहे. देशातील सर्व निवडून आलेल्या आमदारांच्या मतांचे मूल्य लोकसभा आणि राज्यसभा खासदारांच्या एकूण संख्येने भागले जाते. खासदाराच्या मताचे हेच मूल्य आहे.

आमदारांच्या मतांची किंमत कशी मोजायची ?

देशातील एखाद्या राज्याच्या आमदाराला किती मते आहेत, यासाठी आपण त्या राज्याची लोकसंख्या तिथल्या विधानसभा सदस्यांच्या संख्येने विभागतो. यानंतर येणार्‍या संख्येला 1000 ने भागले जाते. यानंतर, राज्याच्या आमदाराच्या मतांचे गुणोत्तर मिळालेल्या गुणांवरून काढले जाते. उदाहरणार्थ, उत्तर प्रदेशात एका आमदाराला सर्वाधिक २०८ मते आहेत. सर्व 403 आमदारांच्या मतांची एकूण किंमत 83824 आहे. तशाच प्रकारे आपण इतर राज्यांच्या मतांचे मूल्य मोजतो.

खासदारांच्या मतांचे मूल्य

देशातील सर्व आमदारांच्या मतांचे मूल्य लोकसभा आणि राज्यसभा खासदारांच्या एकूण संख्येने भागले जाते. यानंतर मिळालेले गुण हे खासदाराच्या मताचे मूल्य असते. भागाकारावरील उर्वरित भाग 0.5 पेक्षा जास्त असल्यास, वजन एका बिंदूने वाढविले जाते. म्हणजेच खासदाराच्या मताचे मूल्य ७०८ आहे. म्हणजेच राज्यसभा आणि लोकसभेच्या एकूण 776 खासदारांच्या मतांची संख्या 549408 आहे.

यावेळी खासदारांच्या मतांची किंमत कमी का होणार ?

1997 च्या राष्ट्रपती निवडणुकीपासून संसद सदस्याच्या मताचे मूल्य 708 इतके निश्चित करण्यात आले होते, परंतु यावेळी 2022 च्या राष्ट्रपती निवडणुकीत प्रत्येक खासदाराच्या मताचे मूल्य 708 वरून 700 पर्यंत कमी होणार आहे. याचे कारण जम्मू-काश्मीरमध्ये विधानसभा नाही. राष्ट्रपतीपदाच्या निवडणुकीत खासदाराच्या मताचे मूल्य दिल्ली, पुद्दुचेरी आणि जम्मू आणि काश्मीरसह इतर राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांच्या विधानसभांमध्ये निवडून आलेल्या सदस्यांच्या संख्येवर आधारित असते. जम्मू-काश्मीरमध्ये आतापर्यंत विधानसभेच्या निवडणुका झालेल्या नाहीत. अशा स्थितीत जम्मू-काश्मीरच्या आमदारांच्या मताचे मूल्य निश्चित होणार नाही आणि खासदारांच्या मताचे मूल्य कमी होईल.

बियाण्यास बिजप्रक्रीया करणं का महत्वाचं…!