‘रिव्हेंज क्विटिंग’चा वाढता ट्रेंड: कर्मचारी नोकरी सोडून …!
‘रिव्हेंज क्विटिंग’चा वाढता ट्रेंड: कर्मचारी नोकरी सोडून नियोक्त्यांना संदेश देण्याच्या मार्गावर
आजच्या युगात कर्मचारी आणि नियोक्त्यांमधील संबंधांमध्ये मोठे बदल होताना दिसत आहेत. पूर्वी नोकरीची निष्ठा आणि स्थैर्य महत्त्वाचे मानले जात असताना, आता अनेक कर्मचारी असंतोष आणि निराशेमुळे नोकरी सोडण्याचा मार्ग स्वीकारत आहेत. ‘रिव्हेंज क्विटिंग’ किंवा ‘रिव्हेंज रेजिग्नेशन’ हा ट्रेंड याचाच परिणाम आहे, जिथे कर्मचारी केवळ वैयक्तिक प्रगतीसाठी नव्हे, तर नियोक्त्यांना संदेश देण्यासाठी नोकरीचा राजीनामा देत आहेत.
‘रिव्हेंज क्विटिंग’ म्हणजे काय?
हा ट्रेंड विशेषतः त्या कर्मचाऱ्यांमध्ये दिसून येतो जे कामाच्या ठिकाणी असलेल्या असंतोषकारक वातावरणामुळे नाराज आहेत. कमी वेतन, वाढता ताण, कामाच्या वेळेची अस्थिरता आणि व्यवस्थापनाकडून दुर्लक्ष यांसारख्या कारणांमुळे अनेक कर्मचारी निषेधाच्या स्वरूपात नोकरी सोडतात. काही जण कंपनीवर दबाव टाकण्यासाठी एकाच वेळी मोठ्या संख्येने राजीनामे देतात, ज्यामुळे ‘रिव्हेंज रेजिग्नेशन’ हा ट्रेंड वेगाने लोकप्रिय होत आहे.
या ट्रेंडमागची प्रमुख कारणे
- करिअरच्या वाढीचा अभाव – प्रगतीच्या संधी मर्यादित असतील किंवा पदोन्नतीबाबत स्पष्टता नसेल, तर कर्मचाऱ्यांमध्ये असंतोष निर्माण होतो.
- कमी पगार आणि समाधानकारक वेतनवाढ नसणे – मेहनतीच्या तुलनेत कमी वेतन मिळत असल्याची भावना असेल, तर कर्मचारी नोकरी बदलण्याचा विचार करू शकतात.
- बर्नआउट आणि असंतुलित कामाचे वेळापत्रक – सातत्याने तणावाखाली काम केल्याने मानसिक थकवा वाढतो, परिणामी कर्मचारी नोकरी सोडण्याचा निर्णय घेतात.
- दुर्लक्षिततेची भावना – कर्मचाऱ्यांना जर त्यांच्या कार्याची दखल घेतली जात नाही असे वाटत असेल, तर ते नोकरी बदलण्याचा पर्याय निवडतात.
- व्यावसायिक उद्दिष्टांचा अभाव – तरुण कर्मचारी विशेषतः त्यांच्या नोकरीत उद्देश शोधतात. जर त्यांना आपल्या कामामध्ये अर्थ दिसत नसेल, तर त्यांची प्रेरणा कमी होते.
- संस्थेकडून पाठिंब्याचा अभाव – जेव्हा कर्मचारी व्यवस्थापनाच्या दुर्लक्षामुळे किंवा अपमानास्पद वागणुकीमुळे त्रस्त होतात, तेव्हा ते निषेधाच्या स्वरूपात नोकरी सोडतात.
जनरेशन Z आणि सोशल मीडियाचा प्रभाव
१९९७ ते २०१२ दरम्यान जन्मलेली ‘जनरेशन Z’ ही पिढी ‘रिव्हेंज रेजिग्नेशन’मध्ये आघाडीवर आहे. ही पिढी नोकरीच्या सुरक्षिततेपेक्षा मानसिक आरोग्य, काम-जीवन संतुलन आणि आनंदाला प्राधान्य देते. सोशल मीडियामुळेही हा ट्रेंड अधिक वाढला आहे. अनेक कर्मचारी त्यांच्या अनुभवांचे ऑनलाइन शेअरिंग करत असल्याने इतरांनाही याचा प्रभाव पडतो.
कंपन्यांनी या समस्येवर उपाय शोधणे आवश्यक
कंपन्यांनी कर्मचारी संतोष वाढवण्यासाठी पुढील उपाय योजण्याची गरज आहे:
स्पष्ट करिअर संधी निर्माण करणे – पदोन्नती आणि प्रशिक्षणाच्या संधी वाढवाव्यात.
कार्य-जीवन संतुलन राखणे – जास्तीच्या कामाचा ताण कमी करून बर्नआउट टाळावा.
मजबूत कार्यसंस्कृती निर्माण करणे – कर्मचारी त्यांच्या समस्या मोकळेपणाने मांडू शकतील अशी जागा द्यावी.
योग्य वेतन आणि प्रोत्साहन योजना राबवणे – कर्मचारी त्यांच्या मेहनतीच्या योग्य मोबदल्याची अपेक्षा ठेवतात.
कर्मचाऱ्यांच्या योगदानाला ओळख देणे – त्यांचे कौतुक करणे आणि त्यांना योग्य मान्यता देणे गरजेचे आहे.
‘रिव्हेंज रेजिग्नेशन’ थांबविण्यासाठी उपाय योजण्याची गरज
Glassdoor च्या अहवालानुसार, २०२५ पर्यंत हा ट्रेंड आणखी वाढण्याची शक्यता आहे. जर कंपन्या योग्य ती पावले उचलली नाहीत, तर मोठ्या प्रमाणात कर्मचारी नोकरी सोडू शकतात. त्यामुळे व्यवस्थापनाने कर्मचाऱ्यांच्या समस्या समजून घेऊन त्यावर प्रभावी उपाय योजण्याची गरज आहे.
कर्मचारी ही कोणत्याही संस्थेची मोठी ताकद असते. जर त्यांना योग्य मान-सन्मान, वेतन आणि संतुलित कार्यसंस्कृती मिळाली, तर ‘रिव्हेंज रेजिग्नेशन’ सारख्या ट्रेंडला आळा बसू शकतो.