स्मार्ट वॉचच्या वापरामुळे कर्करोग , धक्कादायक उलगडा !
स्मार्ट वॉच वापरणाऱ्यांसाठी धोक्याची घंटा: काही ब्रँड्समधील ‘फॉरएव्हर केमिकल्स’मुळे आरोग्याला धोका
स्मार्ट वॉचेस आणि फिटनेस बँड्सचा वापर प्रचंड वाढत आहे. लोक यांना केवळ स्टाइलसाठीच नव्हे, तर आरोग्य मॉनिटरिंगसाठीही पसंती देतात. मात्र, एका नवीन संशोधनातून या डिव्हायसेसच्या सुरक्षिततेवर गंभीर प्रश्नचिन्ह निर्माण झाले आहे. युनिव्हर्सिटी ऑफ नोट्रे डेमच्या संशोधकांनी २२ ब्रँड्सच्या स्मार्ट वॉच बँड्सचा अभ्यास केला, ज्यात १५ ब्रँड्सच्या बँड्समध्ये ‘फॉरएव्हर केमिकल्स’ (PFAS) आढळून आले आहेत.
घातक ‘फॉरएव्हर केमिकल्स’ म्हणजे काय?
पीएफएएस म्हणजे पॉलीफ्लुरोआल्काइल सबस्टान्सेस, ज्यांना ‘फॉरएव्हर केमिकल्स’ असे म्हणतात. हे रसायन खूप स्थिर असते आणि सहजपणे नष्ट होत नाही. कपडे, नॉन-स्टिक कूकवेअर, सौंदर्यप्रसाधने, ग्रीस-प्रतिरोधक पॅकेजिंग आणि आता स्मार्ट वॉच बँड्समध्येही यांचा वापर होतो.
संशोधनाचे प्रमुख निष्कर्ष:
- 22 पैकी 15 ब्रँड्सच्या वॉच बँड्समध्ये पीएफएएस आढळले.
- सर्वाधिक प्रमाणात ‘PFHxA’ रसायन आढळले, जे गंभीर आरोग्य समस्यांसाठी जबाबदार आहे.
- रबर आणि प्लास्टिक वॉच बँड्समध्ये विशेषतः हे रसायन आढळले.
आरोग्यावरील परिणाम:
पीएफएएसमुळे शरीरात हार्मोन्समध्ये बिघाड होतो. हे रसायन प्रजनन समस्या, यकृताशी संबंधित आजार, कर्करोग, थायरॉईड विकार आणि प्रतिकारशक्ती कमी होणे यांसारख्या समस्या निर्माण करू शकते. विशेषतः, स्मार्ट वॉचसारखी उपकरणे त्वचेला थेट लागतात, त्यामुळे या रसायनांचा परिणाम अधिक गंभीर होऊ शकतो.
कोणते ब्रँड संशोधनात समाविष्ट?
‘द गार्डियन’च्या रिपोर्टनुसार, अ‍ॅपल, नाइकी, गूगल आणि फिटबिट यांसारख्या ब्रँड्सचा समावेश या अभ्यासात करण्यात आला आहे. अ‍ॅपलसारख्या ब्रँड्सची उपकरणे आरोग्यासाठी उपयुक्त मानली जातात, परंतु या अभ्यासानंतर वापरकर्त्यांमध्ये संभ्रम निर्माण झाला आहे.
युरोपियन युनियन आणि इतर देशांचे उपाय:
युरोपियन युनियनने पीएफएएसवर बंदी घालण्याचा प्रस्ताव मांडला आहे. ग्राहक उत्पादनांमधील या रसायनांच्या वापरावर आळा घालण्यासाठी उपाययोजना केल्या जात आहेत.
वापरकर्त्यांनी काय काळजी घ्यावी?
- वॉच बँडची गुणवत्ता तपासा आणि त्याच्या साहित्याची माहिती मिळवा.
- प्लास्टिक किंवा सिंथेटिक रबर बँडऐवजी स्टेनलेस स्टील किंवा लेदर बँडचा वापर करा.
- शक्यतो रात्रीच्या वेळी स्मार्ट वॉच काढून ठेवण्याचा प्रयत्न करा.