‘ब्रेन रॉट’ म्हणजे काय? जाणून घ्या तुमच्या फायद्याची गोष्ट.

‘ब्रेन रॉट’ म्हणजे काय? जाणून घ्या 

ऑक्सफर्ड युनिव्हर्सिटी प्रेस (OUP) ने 2024 साठी ऑक्सफर्ड वर्ड ऑफ द इयर म्हणून ‘ब्रेन रॉट’ घोषित केले आहे. ऑक्सफर्ड युनिव्हर्सिटीने संकलित केलेल्या सहा शब्दांच्या शॉर्टलिस्टमधून 37,000 पेक्षा जास्त सार्वजनिक मतांचा समावेश होता. ‘ब्रेन रॉट’ हा शब्द मानसिक आरोग्यावर क्षुल्लक सोशल मीडिया सामग्री वापरण्याच्या परिणामांभोवती वाढत्या चिंतांवर प्रकाश टाकतो. OUP च्या शॉर्टलिस्टमधील इतर शब्द म्हणजे संयम, डायनॅमिक किंमत, विद्या, रोमँटसी आणि स्लॉप.

नंदुरबारमध्ये बिबट्याच्या हल्ल्यात अकरा वर्षीय मुलाचा मृत्यू, शेतकऱ्यांमध्ये भीतीचे वातावरण

‘ब्रेन रॉट’ म्हणजे काय?
‘ब्रेन रॉट’ बुद्धीहीन सोशल मीडिया सामग्रीच्या अत्यधिक एक्सपोजरमुळे झालेल्या संज्ञानात्मक घसरणीचे वर्णन करते. ‘डिजिटल डिटॉक्स’ सारख्या ट्रेंडच्या वाढीबरोबरच या शब्दाला गती मिळाली, जिथे व्यक्ती बर्नआउट किंवा मानसिक स्तब्धतेच्या भावनांना तोंड देण्यासाठी स्क्रीनवरून जाणीवपूर्वक ब्रेक घेतात. भाषाशास्त्रज्ञांनी असे नमूद केले आहे की त्याचा प्रासंगिक स्वर ते प्रवेशयोग्य बनवते, विशेषत: तरुण प्रेक्षकांसाठी, तर त्याची उद्बोधक प्रतिमा बौद्धिक घट होण्याच्या व्यापक सामाजिक भीतीसह खोलवर प्रतिध्वनी करते.

OUP च्या मते, ‘ब्रेन रॉट’ हे तंत्रज्ञान मानवी विचार प्रक्रिया आणि सवयींना कसे आकार देत आहे यावरील वाढती चिंता दर्शवते. अलिकडच्या वर्षांत त्याचा वापर वाढला आहे, विशेषत: तरुण लोकसंख्येमध्ये, द्विधा मनःस्थिती व्हिडिओ पाहणे, डूमस्क्रोल करणे किंवा कमी-गुणवत्तेच्या ऑनलाइन सामग्रीसह गुंतल्यामुळे मानसिक थकवाचे वर्णन करणे. 2024 मध्ये, सोशल मीडिया आणि इंटरनेटवर कमी-गुणवत्तेची, कमी-मूल्याची सामग्री तसेच या प्रकारच्या सामग्रीचा वापर केल्यामुळे होणारे नकारात्मक परिणाम यांचा संदर्भ देत, याचे कारण आणि परिणाम या दोन्हींचे वर्णन करण्यासाठी ‘ब्रेन रॉट’ वापरला जातो. एखाद्या व्यक्तीवर किंवा समाजावर आहे असे समजले जाते.

विनायक चतुर्थीच्या दिवशी या वस्तूंचे करा दान, घरात सुख-समृद्धी येईल!

‘ब्रेन रॉट’ने जनतेची मते का जिंकली?
या वर्षीची निवड प्रक्रिया सहभागी होती, ज्यामध्ये लोकांना OUP मधील भाषा तज्ञांनी निवडलेल्या शॉर्टलिस्टवर मत देण्यासाठी आमंत्रित केले होते. इतर स्पर्धकांमध्ये ‘हीट डोम्स’, तीव्र हवामानाच्या दीर्घ कालावधीचा संदर्भ देत आणि ‘न्यूरोस्पिसी’, न्यूरोडायव्हर्जंट व्यक्तींचे वर्णन करणारा एक खेळकर शब्द समाविष्ट होता. तथापि, ‘ब्रेन रॉट’ ने बहुसंख्य मते मिळविली, ज्यामुळे त्याच्या प्रासंगिकतेची व्यापक ओळख दिसून आली. हा शब्द डिजिटल डिटॉक्स आणि स्क्रीनच्या वर्चस्व असलेल्या वयात मानसिक आरोग्याच्या प्राधान्यक्रमाच्या वाढत्या प्रवचनावर देखील प्रकाश टाकतो. 2024 मध्ये त्याची ओळख डिजिटल इकोसिस्टमच्या संज्ञानात्मक आणि भावनिक प्रभावांना संबोधित करण्याच्या दिशेने सांस्कृतिक बदल दर्शवते.

अजित पवारांकडून शिंदेंच्या गावी जाण्यावर स्पष्टीकरण, बघा काय म्हणाले ?

वर्षाचा शब्द कशामुळे बनतो?
ऑक्सफर्ड वर्ड ऑफ द इयर त्याची सांस्कृतिक प्रासंगिकता, वापराची वारंवारता आणि जागतिक चिंता प्रतिबिंबित करण्याच्या क्षमतेवर आधारित निवडला जातो. मागील विजेत्यांमध्ये 2022 मध्ये ‘गॉब्लिन मोड’ आणि 2019 मध्ये ‘हवामान आणीबाणी’चा समावेश आहे. सार्वजनिक मतदान महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते, या वर्षीच्या निवड प्रक्रियेला जागतिक स्तरावर 400,000 हून अधिक मते मिळाली आहेत.