महाराष्ट्रातील 73 जागा सत्तेचा ठरतील टर्निंग पॉइंट

महाराष्ट्र विधानसभा निवडणुकीत काँग्रेसप्रणित भारत आघाडी (महाविकास आघाडी) आणि भाजपप्रणित एनडीए (महायुती) यांच्यात थेट लढत होताना दिसत आहे. राज्यातील एकूण 288 जागांपैकी विधानसभेच्या सुमारे एक चतुर्थांश जागा सत्तेसाठी टर्निंग पॉइंट ठरू शकतात. गेल्या निवडणुकीत ७३ विधानसभा जागांवर विजय आणि पराभवाचा फरक दहा हजारांपेक्षा कमी होता. अशा स्थितीत या जागांवर काही मतांची सरबत्ती झाली तर सारा खेळच बिघडू शकतो, त्यामुळे या जागा काहींना घाबरवणाऱ्या तर काहींना आशा निर्माण करणाऱ्या आहेत.

महाराष्ट्र विधानसभा निवडणुकीसाठी नामांकन फेरी सुरू असून, अर्ज भरण्याची शेवटची तारीख २९ ऑक्टोबर आहे. यावेळी दोन्ही युतींचे स्वरूप पूर्णपणे बदलले आहे. भाजपच्या नेतृत्वाखालील एनडीएला शिंदे यांची शिवसेना आणि अजित पवारांची राष्ट्रवादी काँग्रेस सोबत आहे, तर काँग्रेसच्या नेतृत्वाखालील भारत आघाडीला उद्धव ठाकरेंची शिवसेना (यूबीटी) आणि शरद पवारांची राष्ट्रवादी (एस) सोबत आहे. याशिवाय प्रकाश आंबेडकर यांच्या पक्षापासून ते असदुद्दीन ओवेसी यांच्या एआयएमआयएम आणि राज ठाकरेंच्या मनसेपर्यंत सर्वजण महाराष्ट्राच्या राजकीय लढाईत आपले नशीब आजमावत आहेत.

तुम्ही पीएम यंग अचिव्हमेंट स्कॉलरशिपसाठी अर्ज करू शकता की नाही, जाणून घ्या

कमी फरकाने 73 जागांचे समीकरण
2019 च्या महाराष्ट्र विधानसभा निवडणुकीत भाजप आणि शिवसेना एकत्र लढले तर काँग्रेस आणि राष्ट्रवादी एकत्र लढले. गेल्या निवडणुकीत पाच जागांवर विजय-पराजयाचे अंतर एक हजार मतांपेक्षा कमी होते, तर चार जागांवर विजय-पराजयाचे अंतर एक हजार ते दोन हजार मतांचे होते. 28 जागांवर विजय-पराजय 2 हजार ते 5 हजारांचा फरक होता. 36 जागा अशा होत्या जिथे पाच ते 10 हजार मतांचा फरक होता.

विधानसभा निवडणुकीच्या अनुषंगाने ज्या प्रकारे राजकीय वातावरण तयार होत आहे, त्यामुळे राज्यातील सर्व राजकीय सत्ता कमी फरकाने 73 जागांवर विसावल्या आहेत. या 73 जागांवर गेल्या निवडणुकीत विजयाचे अंतर 10,000 मतांपेक्षा कमी होते, जेथे काही मतांच्या फेरफारामुळे सत्तेचा खेळ बदलेल. गेल्या निवडणुकीच्या निकालांवर नजर टाकली तर कमी फरकाने 73 जागांपैकी 28 जागांवर भाजपचा ताबा आहे. राष्ट्रवादी काँग्रेसने 15, काँग्रेसने 12 आणि शिवसेनेने 5 जागा जिंकल्या. याशिवाय 13 जागा इतर आणि अपक्षांनी जिंकल्या.

एक हजारापेक्षा कमी फरकाने पाच जागा
2019 च्या विधानसभा निवडणुकीत पाच जागांवर विजय आणि पराभवाचा फरक एक हजार मतांपेक्षा कमी होता. या जागा होत्या- चांदिवली, अर्जुनी-मोरगाव, दौंड, सांगोला आणि कोपरगाव. शिवसेना आणि राष्ट्रवादीने प्रत्येकी दोन तर भाजपने एक जागा जिंकली. चांदिवली मतदारसंघातून शिवसेनेचे दिलीप भाऊसाहेब लांडे अवघ्या ४०९ मतांनी विजयी झाले. अर्जुनी-मोरगाव मतदारसंघातून राष्ट्रवादीचे चंद्रिकापुरे मनोहर गोवर्धन 718 मतांनी विजयी झाले. दौंड विधानसभा मतदारसंघातून भाजपचे राहुल शुभसराव ७४६ मतांनी विजयी झाले होते. सोलापूर जिल्ह्यातील सांगोला मतदारसंघातून शिवसेनेचे शाहजीबापू राजाराम पाटील ७६८ मतांनी आमदार झाले. याशिवाय कोपरगाव मतदारसंघातून राष्ट्रवादीचे आशुतोष अशोकराव काळे हे केवळ 822 मतांनी विजयी झाले होते.

एक ते दोन हजार मतांच्या फरकाने जागा
गेल्या निवडणुकीत महाराष्ट्रातील चार विधानसभा जागांवर एक हजार ते दोन हजार मतांचा फरक होता. भिवंडी पूर्व, मूर्तिजापूर, मुक्ताईनगर आणि बीड या जागा आहेत. भिवंडी पूर्व मतदारसंघातून सपाचे रईस शेख १३१४ मतांनी विजयी झाले होते. मूर्तिजापूर मतदारसंघातून भाजपचे हरीश पिंपळे 1910 मतांनी विजयी झाले होते. मुक्ताई नगर मतदारसंघातून अपक्ष चंद्रकांत निंबा पाटील १९५७ मतांनी विजयी झाले होते. बीड मतदारसंघातून राष्ट्रवादीचे संदीप रवींद्र श्रीसागर १९८४ मतांनी विजयी झाले. अशा प्रकारे, 1,000 ते 2,000 च्या फरकाने चार जागांपैकी सपा, भाजप, राष्ट्रवादी आणि अपक्षांनी प्रत्येकी एक जागा जिंकली होती.

दिवाळीला लक्ष्मी-गणेशाची मूर्ती कोणत्या दिशेला ठेवायची? घ्या जाणून

पाच हजार रुपयांपेक्षा कमी फरकाने जागा
महाराष्ट्र विधानसभा निवडणुकीत 28 जागा अशा झाल्या आहेत, जिथे विजय किंवा पराभवाचे अंतर 2 हजार ते 5 हजार मतांच्या दरम्यान होते. या जागा धुळे, नेवासा, रामटेक, भोकरदन, पुसद, हदगाव, भोकर, नयागाव, देगलर, मुखेड, उदगीर, अहमदपूर, सोलापूर मध्य, शिरोळ, कराड उत्तर, कराड दक्षिण, सांगोला, महाडी, पुणे कँट, मावळ, चेंबूर, चांदिवली आहेत. , माजलगाव, भांडुप, मालाड पश्चिम, दिंडोसी, नाशिक मध्य, डहाणू आणि धुळे शहर हे मतदारसंघ आहेत.

2019 मध्ये 2 हजार ते 5 हजारांच्या फरकाने भाजपला 12 तर राष्ट्रवादीने 6 जागा जिंकल्या होत्या. काँग्रेसने चार तर शिवसेनेला दोन जागा जिंकण्यात यश आले. याशिवाय धुळ्यात असदुद्दीन ओवेसी यांच्या पक्षाने एक जागा जिंकली होती, तर बहुजन विकास आघाडी, भाकप आणि अपक्षांनी प्रत्येकी एक जागा जिंकली होती.

पाच ते दहा हजारांच्या फरकाने जागा
महाराष्ट्रातील गेल्या विधानसभा निवडणुकीत 35 जागांवर विजय-पराजयामध्ये पाच हजार ते 10 हजार मतांचा फरक होता. या जागा – सहादा, साक्री, अकोटा, अमळनेर, चिखली, सिंकेड राजा, धामणगाव रेल्वे, अचलापूर, मोर्सी, नागपूर पश्चिम, तुमसर, साकोली, आमगाव, चिमूर, राळेगाव, पुसद, वरसोया, उमरखेड, बसमठ, कळवण, नाशिक पश्चिम, कल्याण ग्रामीण, वांद्रे पूर्व, उरण, जुन्नर, भोर, शिवाजीनगर, पुणे कँट, गेवराई, करमाळा, कोरेगाव, कराड दक्षिण, हातकणंगले आणि सांगली मतदारसंघ.

2019 मध्ये, ज्या जागांवर 5 ते 10 हजारांच्या दरम्यान विजय-पराजयाचे अंतर होते, त्यापैकी भाजपने 14 जागा जिंकल्या आणि काँग्रेसने 8 जागा जिंकल्या. सहा जागा राष्ट्रवादीच्या, तीन जागा अपक्षांनी, एक जागा शिवसेनेने तर तीन जागा इतर उमेदवारांच्या वाट्याला गेल्या. अशा प्रकारे कमी फरकाने जागांचे राजकीय समीकरण समजू शकते.

 लाडक्या बहिणींना साद, संतोष बांगरांनी शक्तीप्रदर्शन करून अर्ज भरला

बदललेल्या समीकरणामुळे निवडणुकीचा खेळ बदलणार आहे
गेल्या निवडणुकीच्या तुलनेत यावेळी महाराष्ट्राचे राजकीय समीकरण बरेच बदलले आहे. युतीचे स्वरूप वेगळे असले तरी 2024 च्या लोकसभा निवडणुकीनंतर गोदावरीतून बरेच पाणी वाहून गेले आहे. पराभवानंतर एनडीए आघाडीने मोफत सरकारी योजनांसाठी तिजोरी खुली करून मतदारांची मने जिंकण्याचा प्रयत्न केला आहे, तर भारत आघाडी अर्थात महाविकास आघाडीनेही आपले सर्व घोडे उघडे पाडले आहे. भाजप नेतृत्वासमोर मराठवाडा, पश्चिम महाराष्ट्र आणि मुंबईच्या जागा आहेत, जिथे लोकसभा निवडणुकीत भारत आघाडीने आघाडी घेतली होती 2019 च्या विधानसभा निवडणुकीत कमी फरकाने.

लोकसभा आणि विधानसभा निवडणुकीत मतदानाचे स्वरूप वेगवेगळे असले तरी, मतांची आकडेवारी आगामी निकालांचे संकेत देते. 2019 मध्ये, 73 जागांवर जिथे विजय-पराजयाचे अंतर दहा हजार मतांपेक्षा कमी होते, तिथे काही मतांच्या इकडे-तिकडे हालचालींमुळे संपूर्ण खेळ बदलतो. यावेळी महाराष्ट्र विधानसभा निवडणुकीत राजकीय परिस्थिती बदलली आहे, पूर्वी जिथे मुख्य लढत दोन आघाडीच्या चार पक्षांमध्ये होती, तिथे आता सहा पक्ष आणि दोन आघाड्या आहेत. अशा स्थितीत कमी फरकाने असलेली जागा काही लोकांना घाबरवणारी आणि काहींच्या आशा उंचावणारी आहे. अशा स्थितीत यावेळचे निकाल काय होतील हे पाहणे बाकी आहे.