राजकारण

महाराष्ट्रात भाजपचा हा काय योगायोग? एकट्याने निवडणूक लढवण्यात फायदा, युतीमध्ये जागा कमी होतात.

Share Now

महाराष्ट्राच्या राजकारणात भाजपला सर्वात मोठा पक्ष म्हणून प्रस्थापित करण्यात यश आले असेल, पण तो अजूनही ‘आत्मनिर्भर’ झालेला नाही. भाजपला सरकार स्थापनेसाठी कोणत्या ना कोणत्या पक्षाचा आधार घ्यावा लागतो. या राजकीय मजबुरीमुळे भाजपला युतीचा मार्ग अवलंबावा लागत आहे, अन्यथा एकट्याने निवडणूक लढवून जास्त जागा मिळवण्याची ताकद आहे. यावेळी भाजपला केवळ एक नव्हे तर दोन मित्रपक्षांशी जुळवून घ्यावे लागेल, त्यासाठी जागांबाबतही तडजोड करावी लागेल.

2019 च्या विधानसभा निवडणुकीत भाजप शिवसेनेसोबत युती करून रिंगणात उतरला होता, तर 2014 मध्ये एकटाच निवडणूक रिंगणात उतरला होता. यावेळी राज्यात पक्षाच्या मित्रपक्षांची संख्या वाढली आहे. महाराष्ट्रात मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांच्या शिवसेना आणि अजित पवार यांच्या राष्ट्रवादी काँग्रेससह भाजपची सत्ता आहे. तिन्ही पक्ष एकत्र येऊन विधानसभा निवडणूक लढवणार आहेत. अशा प्रकारे भाजपला एक नव्हे तर दोन मित्रपक्षांसोबत जागावाटपाचा फॉर्म्युला ठरवावा लागणार आहे. या दोन मित्रपक्षांव्यतिरिक्त काही लहान पक्षांनाही सामावून घेण्याचे आव्हान आहे.

स्वस्त गृहकर्जाचे स्वप्न भंगले, आता HDFC ने दिला मोठा धक्का, कर्ज झाले महाग, EMI वाढली

भाजपची निवडणूक कशी होती कामगिरी?
महाराष्ट्रात विधानसभेच्या एकूण 288 जागा आहेत. 2019 मध्ये भाजपने शिवसेनेसोबत युती करून निवडणूक लढवली होती, तर 2014 च्या विधानसभा निवडणुकीत एकट्याने नशीब आजमावले होते. 2019 मध्ये शिवसेनेसोबत युती असल्याने भाजपने 164 जागांवर उमेदवार उभे केले होते तर शिवसेनेने 124 जागांवर निवडणूक लढवली होती. भाजपने आपल्या कोट्यातील 164 जागांपैकी 105 जागा जिंकल्या होत्या, तर 55 जागांवर दुसऱ्या आणि 4 जागांवर तिसऱ्या क्रमांकावर होता.

त्याच वेळी, 2014 च्या विधानसभा निवडणुकीचे निकाल पहा, जेव्हा भाजपने कोणत्याही पक्षाशी युती केली नव्हती. भाजपने 260 जागांवर उमेदवार उभे केले होते, त्यापैकी 122 जागा जिंकण्यात भाजपला यश आले. याशिवाय भाजप 60 जागांवर दुसऱ्या आणि 56 जागांवर तिसऱ्या क्रमांकावर आहे. राज्यात भाजप सर्वात मोठा पक्ष म्हणून उदयास आला होता आणि राज्यात प्रथमच स्वत:चा मुख्यमंत्री करण्यात यशस्वी झाला होता.

भाजपसाठी राजकीयदृष्ट्या फायद्याचे काय?
महाराष्ट्राच्या राजकारणात एक गोष्ट स्पष्ट झाली आहे की, भाजपला एकट्याने निवडणूक लढवणे राजकीयदृष्ट्या सोयीचे झाले असले, तरी युतीसोबत लढूनही फायदा मिळवता आलेला नाही. हे 2014 आणि 2019 च्या निवडणूक निकालांवरून समजू शकते. महाराष्ट्रात भाजप प्रदीर्घ काळापासून शिवसेनेसोबत युती करून निवडणूक लढवत आहे, मात्र २०१४ च्या विधानसभा निवडणुकीत दोघेही पहिल्यांदाच एकाकी लढले होते. या निवडणुकीच्या निकालानंतरच भाजपला राज्यातील आपली राजकीय ताकद लक्षात आली, जेव्हा तो सर्वात मोठा पक्ष म्हणून समोर आला आणि प्रथमच स्वतःचा मुख्यमंत्री करण्यात यशस्वी झाला.

महाराष्ट्रात 240 जागांवर भाजपचा चांगला राजकीय पाया आहे. शिवसेनेशी युती केल्यामुळे संपूर्ण महाराष्ट्रात आपला राजकीय पाया प्रस्थापित करू शकला नाही, पण 2014 मध्ये एकट्याने लढून सर्वात मोठा पक्ष ठरला. त्याचाच परिणाम म्हणजे 2019 मध्ये शिवसेनेसोबत युती करून त्यांनी 164 जागांवर निवडणूक लढवली. यापूर्वी शिवसेनेसोबत असताना भाजप लहान भावाच्या भूमिकेत तर शिवसेना मोठ्या भावाच्या भूमिकेत होती.

गणपतीची पूजा करत असाल तर चुकूनही या 4 वस्तू देऊ नका

सध्या दोन पक्षांमध्ये युती आहे
2024 च्या विधानसभा निवडणुकीत भाजपला शिंदे यांच्या शिवसेना आणि अजित पवार यांच्या राष्ट्रवादीसोबत जागा वाटप कराव्या लागणार आहेत. एनडीए आघाडीत भाजपला शिवसेना आणि राष्ट्रवादी काँग्रेससह काही छोट्या पक्षांसोबत जागावाटप जुळवावे लागणार आहे. एकनाथ शिंदे आणि अजित पवार हे दोघेही आपल्यासाठी चांगल्या जागांची मागणी करत आहेत. अशा परिस्थितीत भाजपला 2019 मध्ये 164 जागांपेक्षा कमी जागांवर निवडणूक लढवावी लागू शकते. भाजपने असे केल्यास जागा कमी होऊ शकतात.

विधानसभा निवडणुकीत 164 पेक्षा कमी जागांवर भाजप जितक्या जास्त जागा लढवेल, तितकेच त्यांच्यासाठी कठीण होईल. जागावाटपात भाजपच्या ज्या नेत्यांना तिकीट मिळणार नाही किंवा त्यांच्या जागा शिवसेना किंवा राष्ट्रवादीच्या कोट्यात जातात. अशा स्थितीत त्यांच्यासमोर दोनच पर्याय असतील: एनडीएचा उमेदवार स्वीकारणे किंवा दुसऱ्या पक्षातून निवडणूक लढवणे. त्याचे ट्रेंड आतापासूनच उमटू लागले आहेत, अजित पवारांकडे जाणाऱ्या जागांवरून भाजपचे नेते पक्ष सोडू लागले आहेत.

समरजितसिंह घाटगे यांनी पक्ष सोडला आहे
समरजितसिंह घाटगे यांनी नुकताच भाजप सोडून शरद पवार यांच्या राष्ट्रवादी काँग्रेसमध्ये प्रवेश केला आहे. अजित पवार यांचे निकटवर्तीय आणि महाराष्ट्राचे ग्रामविकास मंत्री हसन मुश्रीफ हे कोल्हापूरच्या कागल मतदारसंघातून विधानसभा निवडणूक लढवणार असल्याची घोषणाही शरद पवारांनी केली आहे. घाटगे हे एकमेव मराठा नेते नाहीत ज्यांना आपले राजकीय भवितव्य भाजपऐवजी शरद पवारांच्या पक्षात सुरक्षित दिसत आहे, तर भाजपच्या नेत्यांची मोठी यादी आहे.

इंदापूरमधून निवडणूक लढवणारे भाजप नेते हर्षवर्धन पाटील यांचा समावेश आहे. रणजितसिंह निंबाळकर आणि जयकुमार गोरे हे सोलापूर आणि साताऱ्याच्या स्थानिक राजकारणात सोयीचे नाहीत. जिल्ह्यातील बदलती समीकरणे पाहता सोलापूरचे भाजप नेते उत्तमराव जानकर आणि प्रशांत परिचारक यांचाही पक्षाबाबत भ्रमनिरास झाल्याचे दिसत आहे. महाराष्ट्रात राष्ट्रवादी काँग्रेस आणि भाजपचे राजकीय समीकरण असल्याने अनेक नेत्यांचे विधानसभा जागांचे गणित बिघडले आहे. निवडणुकीच्या राजकारणात भाजप आणि राष्ट्रवादीचे कार्यकर्ते दीर्घकाळापासून एकमेकांच्या विरोधात लढत आहेत, परंतु आता एकत्र आल्याने भाजपच्या नेत्यांसमोर विशेषत: अजित पवार कॅम्पचे आमदार असलेल्या जागांवर निवडणूक लढविण्याचे संकट अधिक गडद झाले आहे.

भाजपसमोर जागावाटप हे सर्वात मोठे आव्हान आहे
महाराष्ट्रभरात सुमारे दोन डझन विधानसभेच्या जागा आहेत ज्यावर अजित गटाच्या उमेदवाराविरुद्ध भाजप नेते तिकीटाच्या शर्यतीत आहेत, कारण त्यांनी 2019 मध्ये जोरदार लढत दिली होती. अजित पवारांच्या राजकीय पक्षांतरामुळे राष्ट्रवादीच्या आमदारांकडे असलेल्या जागा. मात्र भाजप नेत्यांना तिकीट मिळण्याचा विश्वास नाही. समरजितसिंह घाटगे यांच्यासारखे भाजपचे अनेक नेते आहेत, ज्यांच्या खात्यातून जागा निघताना दिसत आहेत. अशा परिस्थितीत त्यांनी आपल्या राजकीय मुद्द्यासाठी बाजू बदलण्यास सुरुवात केली आहे. भाजपसाठी जागावाटप हे आधीच आव्हान बनले आहे. यावेळी भाजप किती जागांवर नशीब आजमावणार आणि जागावाटपामुळे किती जागांवर राजकीय परिणाम होणार हे पाहायचे आहे.

Latest:

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *