काय आहे भस्म आरतीचे महत्त्व… महिलांना का मिळत नाही प्रवेश, महाशिवरात्रीला होणार विश्वविक्रम
मध्य प्रदेशातील उज्जैन येथे असलेले महाकालेश्वर मंदिर धार्मिक दृष्टिकोनातून खूप प्रसिद्ध मानले जाते. येथे होणारी भस्म आरती भाविकांना सर्वाधिक आकर्षित करते. दररोज होणारी भस्म आरती पाहण्यासाठी दूरदूरवरून लोक येतात. अलंकाराच्या रूपात केल्या जाणाऱ्या या आरतीला प्राचीन महत्त्व आहे. देशभरातील बारा ज्योतिर्लिंगांपैकी ‘महाकालेश्वर ज्योतिर्लिंगा’चे स्वतःचे वेगळे महत्त्व आहे. या मंदिराचा सर्वात महत्त्वाचा नियम म्हणजे केवळ पुरुषच भस्म आरती पाहू शकतात. आरतीच्या वेळी महिलांना महाकाल बाबांचे दर्शन घेण्यास मनाई आहे. चला तर मग जाणून घेऊया की अस्थिकलश का अर्पण केला जातो आणि त्यावेळी महिलांना प्रवेश का दिला जात नाही.
| B.A. करण्याचा विचार आहे का? हे टॉप 5 विषय आहेत जे भविष्य उज्ज्वल करतील |
राख का वापरली जाते
धार्मिक मान्यता आणि पौराणिक कथेनुसार असे म्हटले जाते की अनेक वर्षांपूर्वी उज्जैनमध्ये दुषण नावाचा एक राक्षस होता जो तेथील प्रजेला आणि राजाला छळत असे. त्याच्यामुळे त्रासलेल्या लोकांनी महादेवाची पूजा केली आणि आपल्या रक्षकाची याचना केली. महादेवाने स्वत: त्याची पूजा स्वीकारून त्या राक्षसाचा वध केल्याचे सांगितले जाते. यानंतर त्याने स्वतःला राक्षसाच्या भस्माने सजवले आणि नंतर तो तिथेच स्थायिक झाला. तेव्हापासून या ठिकाणाला महाकालेश्वर असे नाव पडले.भस्म आरती सुरू झाली.
IGNOU ने जानेवारी 2023 सत्रासाठी नोंदणीची अंतिम तारीख वाढवली आहे, कधीपर्यंत जाणून घ्या
भगवान शिवाला स्मशानभूमीत जळणाऱ्या चितेने आरतीमध्ये राख म्हणून सजवले जाते. मात्र, याशिवाय शेण, पीपळ, पलाश, शमी आणि बेर लाकूडही एकत्र जाळले जाते. आरतीमध्ये एकता भस्माचाही वापर केला जातो. असे मानले जाते की ज्या व्यक्तीच्या अंत्यसंस्कारात महादेवाची चितेची सजावट केली जाते त्याला मोक्ष प्राप्त होतो.
या काळात मृत्यू अशुभ मानला जातो, कुटुंबातील आणखी ४ जणांचा मृत्यू होण्याचा धोका असतो.
महिलांच्या प्रवेशावर बंदी का आहे
धार्मिक मान्यतेनुसार, भस्म आरतीच्या वेळी महिला मंदिरात बुरखा घालतात. याशिवाय आरतीच्या वेळी मंदिरात महिलांचा प्रवेशही बंद करण्यात आला आहे. असे मानले जाते की त्यावेळी भगवान शिव निराकार स्वरुपात असल्याने महिलांना महादेवाचे ते रूप पाहता येत नाही.
महाकालेश्वरमध्ये दरवर्षी शिवरात्री मोठ्या उत्साहात साजरी केली जाते. भस्म आरती पाहण्यासाठी देश-विदेशातील लोक खास येथे येतात. मात्र यावेळी आरतीशिवाय महाकालेश्वर मंदिरही आकर्षणाचे केंद्र ठरणार आहे. यावेळी महाशिवरात्रीनिमित्त २१ लाख दिवे लावण्याचा विश्वविक्रम होणार आहे.