काश्मीरमध्ये तीन दशकांनी ‘मंगल पांडे’ नंतर ‘लाल सिंह चड्ढा’

काश्मीरमध्ये एक काळ असा होता जेव्हा खोऱ्यात 19 छोटी-मोठी सिनेमागृहे होती, त्यापैकी 10 हॉल श्रीनगरमध्ये बांधण्यात आले होते. या सिनेमागृहांमध्ये आजूबाजूला राहणारे लोक, आजूबाजूचे दुकानदार, लहान मुले यांची गर्दी होती. खोऱ्यातील या दहा सिनेमागृहांपैकी काहींची नावे आजही लोकांच्या चर्चेत वारंवार ऐकायला मिळतात, ज्यात नाझ, रिगल, पॅलेडियम, नीलम, शाह आणि शीराज सिनेमा ही नावे आहेत. 1989 मध्ये खोऱ्यात झालेल्या दहशतवादी हल्ल्यामुळे आणि दहशतवाद्यांनी पसरवलेल्या दहशतीमुळे या सर्व सिनेमागृहांचा मृत्यू झाला आणि या सर्वांच्या घरांचे कुलूप टांगण्यात आले.

वाढत्या इंधन ‘दरवाढीने’ बांग्लादेशात जनतेचा ‘आक्रोश’

१९८९ मध्ये एक हुकूम जारी करून दहशतवाद्यांनी खोऱ्यातील दारूविक्री पूर्णपणे बंद केली होती, तर या हुकुमाच्या यादीतील दुसरी महत्त्वाची घोषणा म्हणजे सिनेमागृह बंद करण्याचा समावेश होता. हा आदेश तत्कालीन ‘अल्लाह टायगर्स’ या दहशतवादी संघटनेने जारी केला होता.

या आदेशानंतर घाटीत सर्व दहशतवादी संघटनांनी सिनेमाला ‘सॉफ्ट टार्गेट’ बनवले आणि एकामागून एक अनेक सिनेमा हॉलवर हल्ले करून दहशत पसरवली. हल्ल्यानंतर खोऱ्यातील सर्व सिनेमागृहे सुनसान झाल्याने लोकांमध्ये भीतीचे वातावरण पसरले होते. सन 1994 मध्ये, सरकारने या रिकाम्या चित्रपटगृहांच्या बाहेर सुरक्षा दलांना ठेवण्यासाठी बंकर बांधले होते, जेणेकरून या चित्रपटगृहांबद्दल लोकांमध्ये पसरलेली दहशत कमी होऊन सिनेमा पुन्हा एकदा खोऱ्यात आणता येईल.

सोयाबीन पिकावर किडींचा हल्ला, शेतकऱ्यांचा सरकारवर आरोप

1999 मध्ये, जम्मू-काश्मीरमधील नॅशनल कॉन्फरन्स सरकारने श्रीनगरमध्ये रीगल, नीलम आणि ब्रॉडवे सिनेमागृहे सुरू करण्याचा पुन्हा प्रयत्न केला, परंतु त्याच वर्षी सप्टेंबरमध्ये ग्रेनेड हल्ल्यात एक प्रवासी मारला गेला आणि डझनहून अधिक लोक जखमी झाले. रीगल सिनेमा.. या घटनेनंतर रिगल आणि ब्रॉडवे सिनेमा या तीनपैकी दोन चित्रपटगृहे पुन्हा उघडण्यात आली होती. नीलम सिनेमा सप्टेंबर 2005 पर्यंत खुला राहिला आणि त्यात चित्रपट दाखवले जात राहिले, जरी दहशतवादी ज्या प्रकारे परिसरात प्रवेश करत होते त्यानुसार दर्शकांची संख्या नव्हती. सप्टेंबर 2005 मध्ये, नीलम सिनेमा हॉलच्या गेटजवळ झालेल्या चकमकीत सुरक्षा दलांनी फिदाईन मारला, जेव्हा सिनेमा हॉलमध्ये 50 हून अधिक लोक चित्रपट पाहत होते, बहुतेक बाहेरचे कामगार होते. या चकमकीनंतर दहशतवाद्यांच्या दहशतीमुळे नीलम सिनेमाही बंद करण्यात आला होता.\

जो काश्मीरमधील शेवटचा चित्रपट होता

सप्टेंबर 2005 मध्ये, ज्या दिवशी नीलम सिनेमाच्या बाहेर एन्काउंटर झाला, तिथे आमिर खानचा मंगल पांडे दाखवला जात होता. मंगल पांडेचा चित्रपट पाहणाऱ्यांची खूप गर्दी होती. या घटनेनंतर घाटीतील सर्व सिनेमागृहांना कुलूप लावण्यात आले. आता 17 वर्षांनंतर घाटीत पुन्हा एकदा सिनेमा थिएटरमध्ये परतत आहे. विशेष बाब म्हणजे 2005 साली आमिर खानच्या मंगल पांडे या चित्रपटाने चित्रपटगृहे संपली आणि आता पुन्हा एकदा आमिर खानच्या ‘लाल सिंह चड्ढा’ या चित्रपटाने एक नवी सुरुवात केली जात आहे.