ब्रिटनच्या महाराणी एलिझाबेथ द्वितीयचे भारताशी कसे होते संबंध ?

एलिझाबेथ II 1952 मध्ये ब्रिटनची राणी बनली. तेव्हा भारताला स्वातंत्र्य मिळून ५ वर्षे झाली होती. इंग्रजांच्या राजवटीत झालेले अत्याचार जनता विसरू शकत नाही. असे असूनही ब्रिटनच्या राणीने ज्या ज्या वेळी भारतात आल्या त्या प्रत्येक वेळी त्यांना लोकांकडून प्रचंड प्रेम आणि आपुलकी मिळाली होती. एलिझाबेथ II राणी म्हणून तिच्या 70 वर्षांच्या कार्यकाळात तीन वेळा भारताला भेट दिली.

राणी एलिझाबेथ II ने 7 दशके लोकांच्या हृदयावर केले राज्य, काल घेतला अखेरचा स्वास

1961 मध्ये राष्ट्रपती डॉ. राजेंद्र प्रसाद यांच्या निमंत्रणावरून त्या पहिल्यांदा भारतात आल्या होत्या. तिच्यासोबत तिचा पती प्रिन्स फिलिपही होता. त्यानंतर दोघेही मुंबई, चेन्नई आणि कोलकाता येथे गेले. आग्रा येथील ताजमहाललाही भेट दिली. दिल्लीतील महात्मा गांधींच्या समाधीवर त्यांनी श्रद्धांजली वाहिली होती. भारतात त्यांचे हार्दिक स्वागत केल्याबद्दल त्यांनी आनंद व्यक्त केला.

ते त्यांच्या भाषणात म्हणाले होते, “भारतीय लोकांचा उत्साह आणि आदरातिथ्य आणि भारताची समृद्धता आणि विविधता आमच्यासाठी नेहमीच प्रेरणास्त्रोत आहे.” 1961 मध्ये, ब्रिटनची राणी भारतातील प्रजासत्ताक दिन सोहळ्याचे प्रमुख पाहुणे म्हणून भारतात आली होती. तेव्हा जवाहरलाल नेहरू पंतप्रधान होते. राणीने दिल्लीच्या रामलीला मैदानावर हजारो लोकांना संबोधित केले.

पशुपालकांनो सावधान : लंपी वायरसमुळे या राज्यातील,डझनहून अधिक गायी एकाच खड्ड्यात पुरल्या जातायत

ब्रिटनची राणी 1983 मध्ये दुसऱ्यांदा भारतात आली होती. त्यानंतर ती राष्ट्रकुल प्रमुखांच्या बैठकीसाठी (CHOGM) भारतात आली. त्यांनी मदर तेरेसा यांना ‘ऑर्डर ऑफ द मेरिट’ सादर केला. 1997 मध्ये भारताच्या स्वातंत्र्याला 50 वर्षे पूर्ण झाल्याच्या समारंभात सहभागी होण्यासाठी त्या शेवटच्या वेळी भारतात आल्या होत्या. या दौऱ्यात त्यांनी प्रथमच वसाहत कालखंडाचा इतिहासाचा ‘कठीण अध्याय’ असे वर्णन केले.

ते आपल्या भाषणात म्हणाले होते, “आमच्या इतिहासात काही कठीण प्रकरणे आहेत हे गुपित नाही. जालियनवाला बाग हे याचे एक दुःखद उदाहरण आहे.” महाराणी आणि त्यांचे पती अमृतसरमधील जालियनवाला बागेत गेले होते आणि त्यांनी तेथे बांधलेले स्मारक पाहिले होते. त्यांच्या स्मृतीस पुष्प अर्पण करून आदरांजली वाहिली. जालियनवाला बाग हत्याकांड हे ब्रिटीश राजवटीवरील काळे डाग म्हणून पाहिले जात होते.

1919 मध्ये जालियनवाला बाग येथे ब्रिटीश पोलिसांनी विदेशी राजवटीला विरोध करणाऱ्या लोकांवर गोळीबार केला, ज्यात हजारो लोक मरण पावले. या हत्याकांडासाठी राणीने माफी मागावी, अशी मागणी भारतातून वेळोवेळी होत आहे.

राणी एलिझाबेथच्या 70 वर्षांच्या राजवटीत तीन भारतीय राष्ट्रपतींनी ब्रिटनला भेट दिली. डॉ. राधाकृष्णन यांनी 1963 मध्ये पहिल्यांदा ब्रिटनला भेट दिली होती. आर वेंकटरामन 1990 मध्ये यूकेला गेले. 2009 मध्ये प्रतिभा पाटील यूकेला गेल्या. बकिंघम पॅलेस येथे पाटील यांच्या स्वागतपर भाषणात राणी म्हणाली: “ब्रिटन आणि भारताने दीर्घ काळापासून एक इतिहास सामायिक केला आहे जो आज मजबूत नवीन भागीदारीसाठी प्रेरणास्थान आहे.”