RBIचा रेपो दर सर्वांसाठी समान आहे, मग बँका ग्राहकांकडून वेगळे व्याज का आकारतात?

भारतीय रिझर्व्ह बँक दर दोन महिन्यांनी आपल्या पतधोरणाचा आढावा घेते, त्यानंतर रेपो दर जाहीर करते. बँका या दराने आरबीआयकडून पैसे घेतात आणि ते देशातील सर्व बँकांसाठी समान आहे. असे असूनही, प्रत्येक बँक आपल्या ग्राहकांकडून कर्जावर वेगवेगळे व्याज आकारते किंवा एफडीवर वेगळे व्याज देते, असे का होते?त्याचे रहस्य तुमच्या क्रेडिट कार्डमध्येच दडलेले आहे. त्याच वेळी, रेपो रेट हे व्याज दर निश्चित करण्यासाठी एक मानक आहे, तर याशिवाय अनेक घटक आहेत जे बँकांच्या कर्ज आणि एफडीचे व्याजदर ठरवण्यासाठी वापरले जातात. हे पण समजून घेऊया…

परीक्षेची तारीख वाढवली, आता या तारखेपर्यंत परीक्षा होणार आहे

बँक आणि रेपो दराचे गणित
रिझर्व्ह बँकेने गेल्या वर्षी मे ते या वर्षी फेब्रुवारीपर्यंत रेपो दरात 2.50 टक्क्यांनी वाढ केली होती. एप्रिलच्या शेवटच्या पतधोरण आढाव्यात रेपो दरात कोणताही बदल झालेला नाही. सध्या आरबीआयचा रेपो दर ६.५ टक्के आहे.आता असे समजू शकते की जर एखाद्या बँकेने RBI कडून 100 रुपये कर्ज घेतले असेल तर त्याला 6.5 रुपये व्याज म्हणून द्यावे लागतील. याचा विचार करा की RBI देशातील बँकांना व्यवसाय करण्यासाठी नोटा देते आणि त्याचे भाडे रेपो रेटच्या स्वरूपात वसूल करते.

SBI अलर्ट: तुमचे खाते तात्पुरते लॉक झाले आहे, असा मेसेज आल्यावर काय करावे?

व्याजदर ठरवणारे घटक
आता रेपो रेट वाढवण्याचा फायदा असा झाला आहे की बँकांनी त्याचे फायदे त्यांच्या एफडी ग्राहकांना देणे सुरू केले आहे आणि एफडी योजनांवर पूर्वीपेक्षा जास्त व्याज देणे सुरू केले आहे. तर दुसरीकडे बँकांच्या कर्जाचे व्याजदरही वाढले, म्हणजे बँकांचे उत्पन्नही वाढू लागले. मग वेगवेगळ्या बँकांचे व्याजदर वेगवेगळे का? यासाठी आपल्याला बँकांचे फंडिंग मॉडेल समजून घ्यावे लागेल.

वास्तविक, बँकांचे व्याज केवळ रेपो दरावरच अवलंबून नाही तर त्यांच्याकडे किती रोख रक्कम आहे यावरही अवलंबून असते. ते बाजारात किती कर्ज देऊ शकतात? बँकांकडून कर्ज घेणाऱ्या ग्राहकांची संख्या किती आहे? त्यांची मालमत्ता गुणवत्ता काय आहे? बँकांना लोकांना किती पैसे द्यावे लागतात? ग्राहकाला त्याच्याकडे असलेल्या ठेवींवर किती व्याज द्यावे लागेल? बँकांमध्ये ठेवी ठेवणाऱ्या ग्राहकांची संख्या किती आहे आणि त्यांच्याकडे किती ठेवी येतात? या सर्व मार्गांनी निधी उभारण्यासाठी बँकेला किती खर्च येतो?

परीक्षेची तारीख वाढवली, आता या तारखेपर्यंत परीक्षा होणार आहे

हे सर्व घटक बँकेचे व्याजदर ठरवतात. ज्या बँकेत पुरेशी रोकड आहे. तो लोकांना कमी व्याजावर कर्ज देतो, आणि कमी व्याजाने फक्त FD द्वारे पैसे उभे करतो, तर ज्या बँकेत भांडवलाची कमतरता आहे, जसे की स्मॉल फायनान्स बँक, लोकांना FD वर जास्त व्याज देऊन पैसे उभे करतात. आणि नंतर आपला व्यवसाय वाढवा. कर्जावर किरकोळ कमाई.

क्रेडिट कार्डमध्ये दडलेले हे रहस्य
ही संपूर्ण प्रणाली तुम्ही तुमच्या क्रेडिट कार्डने समजून घेऊ शकता. जेव्हा तुम्ही सुरुवातीला क्रेडिट कार्ड वापरता तेव्हा तुमची क्रेडिट मर्यादा कमी असते, कारण बँक तुम्हाला क्रेडिट कार्ड देऊन धोका पत्करते. पण जर तुम्ही वेळेवर पैसे भरले आणि क्रेडिट कार्डचा योग्य वापर केला तर तुमची क्रेडिट मर्यादा वाढतच जाते, कारण आता तुमच्या क्रेडिट वर्तनामुळे तुमची विश्वासार्हता वाढली आहे.कर्ज घेताना याचा आणखी एक फायदा होतो. क्रेडिट विश्वासार्हता वाढल्याने तुमचा CIBIL स्कोर सुधारतो. त्यामुळे जेव्हा तुम्ही बँकेकडून कर्ज घेण्यासाठी जाता तेव्हा तुमची बार्गेनिंग पॉवर म्हणजेच बार्गेनिंग पॉवर जास्त असते, त्यामुळे बँका तुम्हाला सवलतीच्या दराने कर्जही देतात.

Latest:

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *