एका ट्विटसाठी ४५ वर्षांचा तुरुंगवास, महिलेने असं काय लिहिलं?

भाषण स्वातंत्र्याबाबत जगभर चर्चा सुरू आहे. विशेषतः सोशल मीडियावर. पण या सगळ्यात फक्त एका ट्विटसाठी कुणाला ४५ वर्षांची शिक्षा झाली तर? सौदी अरेबियाच्या न्यायालयाने एका महिलेला सोशल मीडियावर तिची अभिव्यक्ती लिहिल्याबद्दल ही कठोर शिक्षा सुनावली आहे. सौदी अरेबियाच्या सामाजिक बांधणीला कलंकित करण्यासाठी इंटरनेटचा वापर केल्याचा आरोप नूरह बिन सईद अल-काहतानीवर आहे.

सौदी अरेबियाच्या काळ्या कायद्यामुळे तुरुंगात दिवस काढावे लागलेली नौरा ही पहिली महिला नाही. त्यांच्या आधीही अनेक महिलांना हक्कासाठी आवाज उठवण्याची ही शिक्षा मिळाली आहे. काहतानीला अनेक दशकांची शिक्षा झाली. त्याने सार्वजनिक आदेशाचे उल्लंघन केल्याचा आरोप करत सोशल मीडियावर त्याला दहशतवाद न्यायालयात हजर करण्यात आले. डेमोक्रेसी फॉर द अरब वर्ल्ड नाऊ (डॉन) या मानवाधिकार संघटनेने न्यायालयाचा हा आदेश पाहिल्याचा दावा केला आहे. ही संघटना जमाल खशोग्गी यांनी स्थापन केली होती.

अटकेबद्दल थोडी माहिती

कठाणीला कधी अटक झाली, त्यावेळी काय परिस्थिती होती. त्याला शिक्षा कधी झाली याबद्दल फारशी माहिती नाही. ट्विटरवर आपले मत मांडल्यामुळे त्याला ही शिक्षा देण्यात आल्याचे सांगण्यात येत आहे. काही आठवड्यांपूर्वी, लीड्स विद्यापीठातील पीएचडीची विद्यार्थिनी आणि दोन मुलांची आई असलेल्या 34 वर्षीय सलमा अल शबाबला 34 वर्षांच्या तुरुंगवासाची शिक्षा सुनावण्यात आली होती. ती सुटी घेऊन सौदी अरेबियाला परतली होती.

चौकशी दरम्यान छळ

त्याच्या ट्विटमुळे देशाच्या सार्वभौमत्वाला धोका निर्माण झाला आणि दंगली भडकण्याचा धोका निर्माण झाला, असे न्यायालयाच्या कागदपत्रांमध्ये म्हटले आहे. चौकशीदरम्यान त्याचा छळ करण्यात आल्याचे शबाबने न्यायालयात सांगितले. अशी औषधे त्याला देण्यात आली, ज्यामुळे तो बेशुद्ध होईल. गेल्या महिन्यात क्राउन प्रिन्स मोहम्मद बिन सलमान आणि अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष जो बिडेन यांची जेद्दाहमध्ये भेट झाली होती. यावेळी टीका करणाऱ्यांवर कठोर कारवाई करू नका, असे सांगण्यात आले.

ड्रायव्हिंगसाठी तुरुंगात

लुजेन अल-हथलौल या सौदी सामाजिक कार्यकर्त्याने काही महिने तुरुंगात घालवले कारण तिने निर्बंध मोडून गाडी चालवण्याचे धाडस केले. या गुन्ह्यात त्याला मे 2018 मध्ये तुरुंगवास भोगावा लागला होता. गेल्या वर्षी त्यांना तीन वर्षांनी जामीन मिळाला होता. पण त्याच्यावर पाच वर्षांची प्रवास बंदी आणि इतर निर्बंध घालण्यात आले.